tag:blogger.com,1999:blog-56366175542127904702024-03-12T19:50:22.357-07:00Arjan SmeeleArjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.comBlogger73125tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-76454043788927212602021-11-28T13:28:00.002-08:002021-11-28T13:28:43.004-08:00Rejuvenatica / Rejuvenatics<span style="font-family: verdana;">Aanduidingen als "anti-aging" en "age reversal" vind ik niet zo geslaagd. Volgens mij roept het bij velen op voorhand al weerstand op. </span><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;">Misschien is het een idee om de onderzoeksdiscipline die er speciaal op gericht is om een toestand van <i>negligible senescence*</i> te bereiken, aan te duiden met het woord<i> "rejuvenatica"</i> of <i>"rejuvenatics"</i> in het Engels. Zover ik heb kunnen nagaan zijn deze woorden als zodanig nog niet in gebruik. Het is uiteraard afgeleid van het Engelse woord "rejuvenate", wat weer is afgeleid van het Latijn: <i>re</i> = opnieuw en <i>iuvenis</i> = jong. </span></div><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana;">* <i>Negligible senescence</i> betekent in de Engelstalige literatuur de afwezigheid</span><span style="font-family: verdana;"> van enig teken van veroudering.</span></div>Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-27427570067371806002021-01-15T13:19:00.000-08:002021-01-15T13:19:04.043-08:00Is antiveroudering wel zo'n goed idee? <p><span style="font-family: verdana;"> </span></p><p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: 14.6667px;">Eerder schreef ik op dit blog over het boek van David Sinclair (zie <a href="http://arjanio.blogspot.com/2020/02/lifespan-information-theory-of-aging.html" target="_blank">Lifespan: The Information Theory of Aging</a>). </span></span><span style="font-family: verdana; font-size: 11pt;">In
dit boek betoogt Sinclair dat het in theorie mogelijk moet zijn om
het verouderingsproces te stoppen en zelfs terug te draaien. Sommigen
(waaronder eerlijk gezegd ook ikzelf) worden heel enthousiast van dit
idee. Veel anderen stuit het juist zwaar tegen de borst. Dat is
begrijpelijk, want men kan legitieme bedenkingen tegen het
anti-verouderingsstreven aanvoeren. Hierbij kun je denken aan vragen
zoals:</span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">• <span style="font-size: 11pt;">Geeft
de kortstondigheid van het bestaan niet juist zin en betekenis aan
het leven?</span></span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">• <span style="font-size: 11pt;">Als
oudere generaties niet op een gegeven moment het veld ruimen voor
jongere generaties, ontstaat er dan geen algehele stagnatie in de
samenleving?</span></span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">• <span style="font-size: 11pt;">Als
iedereen heel lang blijft leven – honderden jaren of misschien
zelfs langer – ontstaat er dan geen overbevolking?</span></span></p><p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">• <span style="font-size: 11pt;">Wordt
langlevendheid niet iets wat straks alleen de rijken zich kunnen
veroorloven?</span></span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">• <span style="font-size: 11pt;">Wat
te denken van dictators die eindeloos aan de macht blijven?</span></span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">• <span style="font-size: 11pt;">Waarom
tijd, geld en moeite besteden aan anti-verouderingsonderzoek, zijn er
geen dringendere zaken die onze aandacht behoeven?</span></span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><span style="font-size: 11pt;">Op
deze vragen wordt in het (Engelstalige) artikel </span><span style="font-size: 14.6667px;"><a href="https://www.longevityadvice.com/ethics-life-extension/" target="_blank">6 Pros and Cons of Immortality: The Ethics of Life Extension</a></span><span style="font-size: 11pt;"> uitvoerig
ingegaan. Naar mijn idee worden er steekhoudende argumenten tegen
deze bedenkingen ingebracht. Nu is het wel zo dat ik zeer positief
tegenover anti-veroudering sta, dus wellicht ben ik daardoor onvoldoende
kritisch. Dus mocht je denkfouten in het artikel opmerken, of bekend
zijn met wetenschappelijke studies die de argumenten van de schrijver
ondergraven, voel je dan vrij om te reageren.</span></span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />
</span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />
</span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />
</span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />
</span></p>
<p style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;"><br />
</p>Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-75009065224711037302021-01-03T12:45:00.006-08:002021-01-06T11:55:39.440-08:00Aantekeningen maken met Flonotes<p><span style="font-family: verdana;">Ik maak zelf veel gebruik van wat ik "flonotes" noem. Deze techniek wordt door Scott H. Young beschreven, zie:<a href="https://www.scotthyoung.com/blog/2008/03/06/learn-more-study-less-flow-based-notetaking/" target="_blank"> Learn More, Study Less – Flow-Based Notetaking</a>.</span></p><span><span style="font-family: verdana;"><div><br /></div><div>De techniek is dus zeker niet nieuw, maar de naam "flonotes" heb ik er zelf aan gegeven, omdat het veel compacter is dan "Flow-Based Notetaking". Voor wat betreft de uitspraak van het woord <i>flonotes</i>; het is een samenvoeging van de Engelse worden <i>flow</i> en <i>notes</i>. </div><div><br /></div><div>Ik heb gemerkt dat flonotes bijzonder behulpzaam kunnen zijn om meer helderheid te krijgen over een bepaald onderwerp. Als je ergens over nadenkt, dan kun je nogal eens in cirkels blijven rondgaan zonder dat je tot nieuwe inzichten komt. Maar als je je gedachten zichtbaar maakt op papier, dan kun je ineens gedachtesprongen maken die je anders wellicht nooit gemaakt zou hebben en verbanden leggen die je anders zouden zijn ontgaan. Dat is de grote kracht van flonotes maken. </div><div><br /></div><div>Ook is het leuk om na een tijd je flonotes weer terug te lezen, je kunt dan je denken stimuleren met gedachten die je eerder had. </div><div><br /></div><div>Bij mij zijn flonotes doorgaans een mix van dingen die ik gelezen of gehoord heb en eigen gedachten. </div><div><br /></div><div>Hieronder een voorbeeld van flonotes:</div><div><br /></div><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-0ZDZZWFZbcc/X_YVpx9l3NI/AAAAAAAAE10/1zKfZv-NO_sz30D4Uq6ztn-DpSFrCFOZACLcBGAsYHQ/s2048/Flonotes.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1488" height="640" src="https://1.bp.blogspot.com/-0ZDZZWFZbcc/X_YVpx9l3NI/AAAAAAAAE10/1zKfZv-NO_sz30D4Uq6ztn-DpSFrCFOZACLcBGAsYHQ/w464-h640/Flonotes.png" width="464" /></a></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><br /><div>(Om het beter te kunnen lezen, is het wellicht handig om de afbeelding te downloaden.) </div><div><br /></div></span></span>Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-73190432464962770672020-12-26T05:20:00.003-08:002020-12-26T12:19:39.770-08:00Kenmerken van de Reliminist<p><span style="font-family: verdana; font-size: 11pt;">Het reliminisme is ‘open source’. Dat wil zeggen dat niemand het als intellectueel eigendom kan claimen. Eveneens betekent dit dat geen enkele persoon of organisatie aanspraak kan maken op enig gezag over andere reliministen. Het reliminisme sluit daarmee per definitie institutionalisme uit. Iedereen is vrij er haar/zijn eigen invulling aan te geven. Toch zullen er allicht kenmerken zijn die reliministen met elkaar gemeen hebben. Hieronder worden er een aantal genoemd.</span></p><span style="font-family: verdana;"><div style="margin-bottom: 0cm;"><br /></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;"><b>1) Houding ten aanzien van leerstelligheid</b></span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;">De enige leerstelling die de reliminist zonder verder bewijs accepteert is die van de zowel transcendente als immanente Alziel. Verder zal hij geen dogma als waarheid aanvaarden, tenzij er deugdelijk bewijs voor is. Dit betekent dat de reliminist veel waarde hecht aan de wetenschappelijke methode. Verder weet hij dat hij met onzekerheid zal moeten leven, omdat we van veel dingen nooit echt zeker kunnen weten of ze nu waar zijn of niet.</span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><br /></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;"><b>2) Rituelen en geloofsbeleving</b></span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;">De reliminist voelt dat het belangrijk en waardevol is om uitdrukking te geven aan haar besef van de eenheid van alles, en zij weet dat rituelen daarbij kunnen helpen. Maar ze realiseert zich daarbij wel dat rituelen het leven nodeloos ingewikkeld kunnen maken. Zij kiest daarom voor eenvoudige rituelen. Die rituelen voert zij eerbiedig, serieus en vol overgave uit, maar ze houdt zich er verder niet krampachtig aan vast. Zij prefereert kleine oprechte gebaren boven plechtstatigheid.</span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><br /></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;"><b>3) Moraliteit en ethiek</b></span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;">Het reliminisme geeft geen morele code, zoals veel andere religies dat wel doen. Dat neemt niet weg dat de reliminist zich aangespoord voelt om veelvuldig en diepgaand te reflecteren op haar handel en wandel. Zij gaat daarvoor te rade bij de diverse overgeleverde wijsheidstradities. Verder zoekt zij dialoog met anderen om van hen te leren. Al doende ontwikkelt zij haar eigen visie op wat goed leven is en hoe ze daar in haar eigen leven vorm aan kan geven. Zij weet dat dit een levenslang, doorlopend proces is dat met vallen en opstaan gaat.</span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><br /></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;"><b>4) Gemeenschap</b></span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;">De reliminist weet dat het een ieder vrij staat om wel of niet de spirituele weg te bewandelen en dat dat iets is wat ieder voor zichzelf moet bepalen. In die zin ziet hij religie als een individuele aangelegenheid. Maar hij realiseert zich ook dat we uiteindelijk samen op weg zijn en dat geen mens een eiland is. Hij ziet in dat vrienden onmisbaar zijn – ook in spiritueel opzicht. De reliminist zoekt daarom altijd naar manieren om betekenisvolle vriendschappen met gelijkgestemden aan te gaan.</span></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><br /></div><div style="margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: 11pt; line-height: 150%;">Deze lijst zal vast niet volledig zijn, maar zoals ik het nu zie, geeft het al een aardig beeld van wat het betekent om een</span> <span style="font-size: 11pt; line-height: 150%;">reliminist te zijn.</span></div></span>Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-48341670009228451432020-12-18T12:45:00.002-08:002020-12-26T05:26:27.240-08:00Reliminisme (= Religieus Minimalisme)<div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">Enerzijds voel ik mij niet goed bij totale areligiositeit en atheïsme. Anderzijds ben ik te skeptisch ingesteld voor het aanhangen van een reguliere godsdienst. Daarom ga ik voor een religie die teruggebracht is tot een absoluut minimum aan geloofsartikelen en rituelen. Ik noem dit "Reliminisme", hetgeen een samenvoeging is van de woorden "religieus" en "minimalisme". Wie het reliminisme aanhangt kan dus een reliminist genoemd worden. Voor zover ik heb kunnen nagaan zijn de woorden <i>reliminisme</i> (of <i>reliminism</i> in het Engels) en <i>reliminist </i>nog niet in gebruik. </span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">Als geloofsartikel onderschrijf ik het volgende:</span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">Er is een Alziel die alles doordringt en tegelijk ook alles overstijgt. Deze Alziel noem ik God (in feite is dit een vorm van <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Panenthe%C3%AFsme" target="_blank">panentheisme</a>). Hieruit leid ik af dat alles met alles verbonden is en dat er in feite sprake is van een onderliggende eenheid. Ik aanvaard dit zonder daarvoor bewijs te verlangen; dit in verband met het <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/M%C3%BCnchhausentrilemma" target="_blank">Munchausen trilemma</a>. </span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><i><span style="font-family: verdana;">Het Reliminisme lijkt op het eerste gezicht identiek aan het <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ietsisme#:~:text=Ietsisme%20is%20de%20naam%20voor,welbepaalde%20religie%20aan%20te%20hangen." target="_blank">Ietsisme</a>, maar toch is het niet hetzelfde. In het Ietsisme wordt in grote lijnen gesteld 'dat er wel iets van een hogere macht moet zijn'. </span></i></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><i>Ten eerste kan men zich afvragen waaruit logischerwijs afgeleid kan worden dat er wel iets </i>moet <i>zijn</i>.<i> Ten tweede is het Reliminisme specifieker: er wordt expliciet van een Alziel gesproken, waarvan het bestaan zonder verdere bewijsvoering aanvaard wordt. </i></span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">Als ritueel doe ik het volgende:</span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">Dagelijks druk ik in een gebed dankbaarheid uit voor de goede dingen in het leven. Tevens spreek ik het bekende <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebed_om_Kalmte" target="_blank">Sereniteitsgebed</a> uit.</span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br /></span></div><div style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;">Dat zal mijn godsdienst zijn. Niet meer en niet minder.</span></div></div><p><span style="font-family: verdana;"> </span></p>Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-88792210128810292882020-04-01T02:32:00.000-07:002020-04-01T02:36:16.454-07:00Complottheorieën<br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Nu de hele wereld in de greep is van het corona virus, zijn complottheorieën niet van de lucht. Het lastige met complottheorieën is
dat hetgeen gesteld wordt lastig met zekerheid is uit te sluiten.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Toch
is het - <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bertrand_Russell" target="_blank">Bertrand Russel</a> parafraserend - onwenselijk dingen voor waar
aan te nemen als daar geen goede reden voor is.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">De
vraag is alleen: hoe herken je een complottheorie?</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0.5cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Het
volgende valt op:</span></div>
<ol>
<li><div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Er
worden booswichten geïdentificeerd.</span></div>
</li>
<li><div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">De
bedoelingen van deze booswichten worden in detail beschreven.</span></div>
</li>
<li><div style="line-height: 150%;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">De
plannen van de booswichten zijn vaak uiterst complex en aan
werkelijk alles is gedacht.</span></div>
</li>
</ol>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Op
zich is het natuurlijk zo dat er mensen zijn die te kwader trouw zijn
en dat deze met elkaar kunnen samenspannen om bepaalde dingen te bereiken. In die zin zijn complotten een reële mogelijkheid. Maar de vraag is: hoe kan een
complottheoreticus nou precies weten wat de vermeende booswichten precies
denken en willen? Kan hij gedachten lezen? En hoe kan het nou dat de
plannen van de schurken altijd zo goed uitpakken; we weten allemaal dat
de werkelijkheid zeer weerbarstig is en dat dingen maar hoogst zelden
precies volgens plan gaan, zou dat voor de slechteriken dan niet
anders zijn?</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Al met al voelen complottheorieën veelal aan als slechte verhalen, met gekunstelde plots en ongerijmdheden die met ad hoc hypothesen weg worden verklaard. </span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Ten aanzien van complottheorieën is het scheermes van Occam zeer goed bruikbaar: geef de voorkeur aan de verklaring die op de minste extra aannames moet steunen. Het garandeert niet dat wat je denkt ook juist is, maar het is een goed middel tegen de menselijke neiging er van alles maar bij te verzinnen. </span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-69211147914171426882020-02-24T02:00:00.000-08:002020-03-15T05:52:42.163-07:00Lifespan: The Information Theory of Aging<br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><i>"Redelijke
mensen proberen zich aan de werkelijkheid aan te passen. Onredelijke
mensen proberen voortdurend de werkelijkheid aan zichzelf aan te
passen. Daarom is alle vooruitgang te danken aan onredelijke mensen."</i>
- George Bernard Shaw</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Een
bekend gezegde luidt: "ouderdom komt met gebreken". Maar
waarom is dat zo?</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">De
afgelopen decennia is er veel wetenschappelijk onderzoek naar
veroudering uitgevoerd, en inmiddels kan men nauwkeurig beschrijven
wat er fysiologisch gezien gebeurt (afnemende werking mitochondriën,
verkorting telomeren, ontstaan van senescente 'zombie' cellen, etc.).
Maar hoe waardevol deze kennis ook is, iets nauwkeurig beschrijven
geeft nog geen antwoord op de vraag waarom het überhaupt gebeurt.
Een echt bevredigende verklaring was er tot op heden niet. Ik denk
dat daar twee belangrijke redenen voor zijn: 1) de 'slijtage'
metafoor en 2) de diepgewortelde overtuiging dat veroudering onvermijdelijk is en nu eenmaal bij het leven hoort.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">De
slijtage-metafoor lijkt op het eerste gezicht heel plausibel.
Gebruiksvoorwerpen slijten door gebruik, en op een gegeven moment
zijn ze rijp voor de schroothoop. Maar er is een belangrijk verschil
tussen een levend lichaam en een levenloos apparaat: een lichaam kan
zichzelf herstellen, een levenloos voorwerp kan dat niet (een auto
kan niet zelf een kras in de lak doen verdwijnen, je lichaam kan een
snee in je vinger wel doen genezen). Dat alleen al maakt de
slijtage-metafoor discutabel.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Ook
op het idee dat veroudering nu eenmaal bij het leven hoort valt zeker wat af
te dingen. Want hoewel veroudering een universeel biologisch
verschijnsel is, is er geen enkele natuurwet die gebiedt dat elk
levend wezen <i>moet </i>verouderen. Dat blijkt al uit het bestaan van
uitzonderingen: de zoetwaterpoliep vertoont bijvoorbeeld geen enkel
teken van veroudering. Een willekeurige zoetwaterpoliep kan 1 jaar of
1000 jaar oud zijn; dat kan op geen enkele wijze vastgesteld worden.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Hoe
dan ook: het rotsvaste geloof in de onvermijdelijkheid van veroudering blokkeert het creatieve denkproces dat nodig is om tot echte
doorbraken te komen. Het ontbreekt daardoor aan de koppige
vastbeslotenheid die nodig is om de echt harde noten te kunnen kraken. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Toch
lijkt het erop dat er momenteel een doorbraak gemaakt wordt . Vorig
jaar publiceerde dr. David Sinclair het boek <i>"Lifespan: why we
age and why we don’t have to”</i>. Hij en zijn onderzoeksteam leggen
zich niet neer bij de status quo, maar zijn duidelijk vastbesloten om
iets aan veroudering te doen. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<img alt="Lifespan" height="400" src="https://s.s-bol.com/imgbase0/imagebase3/large/FC/4/8/7/2/9200000105242784.jpg" width="265" /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Globaal
komt het betoog van Sinclair erop neer dat veroudering veroorzaakt
wordt door <i>informatieverlies</i>. Dit vraagt om enige toelichting:</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Elke
cel in het lichaam heeft exact hetzelfde genoom (dat wil zeggen:
dezelfde genetische code in het DNA), maar een levercel is duidelijk
heel anders dan bijvoorbeeld een zenuwcel. Het type cel wordt
uiteindelijk bepaald door welke genen actief zijn, en welke stil
worden gehouden. Dit wordt het epigenoom genoemd. Volgens Sinclair
raakt het epigenoom – dus het aan/uit patroon van genen – in de
loop van het leven steeds meer in de war, waardoor de cellen steeds
slechter gaan functioneren. Veroudering dus. Het is een beetje zoals
een concertpianist die aanvankelijk virtuoos speelt, maar steeds meer
fouten maakt tot het uiteindelijk een grote kakofonie wordt.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">In
essentie is het dus eenvoudig: herstel de epigenetische informatie
(dus zorg ervoor dat het aan/uit patroon weer goed is) en het
resultaat is verjonging. Natuurlijk is de werkelijkheid veel
weerbarstiger, en moet er nog een hoop uitgezocht worden. Maar er
worden momenteel wel grote stappen gemaakt, want in het lab van
Sinclair is men er in geslaagd om muizen zowel sneller als langzamer
te doen verouderen en men is er zelfs in geslaagd om gedegenereerde
oogzenuwen bij oude muizen weer te herstellen. Deze oogzenuwen functioneren weer net zo goed als toen de muizen nog jong waren. Dit wijst erop
dat werkelijke omkering van het verouderingsproces – in ieder geval
op weefselniveau – in principe mogelijk is.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Ik
denk dat dit onderzoek van enorm groot belang is. Niet alleen zorgen functieverlies en jarenlange chronische ziekte voor veel persoonlijk
leed, ook wordt het een steeds groter maatschappelijk probleem in
verband met de stijgende zorgkosten. Dat is ook de reden dat ik
anderen graag hierover vertel, in de hoop dat het maatschappelijk
draagvlak voor dit soort onderzoek steeds groter wordt. Hopelijk zullen dan steeds meer knappe koppen zich over het vraagstuk van veroudering buigen. Sinclair benadrukt overigens dat het hem niet te doen
is om onsterfelijkheid te realiseren, hij wil alleen dat iedereen
gezond en vitaal is en blijft, hoe lang hij of zij ook leeft.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Hoewel
nog moet blijken of de notie echt klopt, is het sowieso een briljante
gedachtesprong van Sinclair om de<a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Informatietheorie" target="_blank"> informatietheorie van Claude Shannon</a> erbij te betrekken. Het is een fascinerend idee dat hetzelfde
theoretische kader dat het mogelijk heeft gemaakt dat e-mails vrijwel
altijd goed aankomen, wellicht zal helpen bij het oplossen van het
vraagstuk van het verouderingsproces. En om terug te komen op de
slijtage-metafoor; als het centrale idee klopt - namelijk dat
veroudering berust op informatieverlies - dan lijkt veroudering veel
meer op het bekende fluisterspel (waarbij de oorspronkelijke
boodschap uiteindelijk onherkenbaar verandert) dan op het
slijtageproces van bijvoorbeeld een auto.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Uiteraard
zijn er ook ethische kwesties; want stel: uiteindelijk is veroudering
ongedaan te maken. Hoe ga je als samenleving bijvoorbeeld om met
mensen die om principiële redenen niets tegen veroudering willen
doen? Onvermijdelijk zullen zij dan allerlei gezondheidsklachten
krijgen en niet meer kunnen werken. Voor wiens rekening komen dan de kosten? En als
iedereen heel lang blijft leven, zal dat dan tot overbevolking
leiden? (Sinclair acht dit niet waarschijnlijk, hij wijst daarbij op de correlatie tussen een hogere levensverwachting en een lager geboortecijfer). Deze
en andere kwesties brengt Sinclair ter sprake in zijn boek. Hij geeft
geen definitieve antwoorden, maar hij kaart het aan omdat hij het
belangrijk vindt dat er nu al over wordt nagedacht. Het is heel goed
dat hij dat doet, want hoewel ouderdom een vloek is die ons
uiteindelijk allemaal treft, hoeft het wegnemen van die vloek nog
niet automatisch een zegen te zijn. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Alvorens
het boek te lezen (iets wat ik absoluut aanraad) is het misschien een
goed idee om deze lezing van Sinclair te bekijken. Het is een goede
inleiding op het boek ( het duurt ongeveer een half uur, de rest van
de tijd beantwoord hij vragen uit het publiek).</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<iframe allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/9nXop2lLDa4" width="560"></iframe>
</div>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<br />
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-12309887101682842902020-02-08T02:42:00.000-08:002020-03-15T05:32:10.558-07:00Buitengewone Beweringen, Buitengewone Bewijzen<br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Een
van de uitgangspunten van het kritisch denken is dat buitengewone
beweringen om buitengewone bewijzen vragen. Dit wordt ook wel
aangeduid als de Sagan-standaard (genoemd naar de astronoom Carl
Sagan). Eveneens staat het bekend als het ECREE-aforisme
(Extraordinary claims require extraordinary evidence). </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Zoals
ik het begrepen heb, is <i>plausibiliteit </i>het criterium. Hoe minder
plausibel de bewering, hoe buitengewoner die bewering is. Maar hoe
kan ik de plausibiliteit van een bewering beoordelen? Ik zou kunnen
nagaan in hoeverre de bewering rijmt met reeds bestaande kennis
waarvan de juistheid in hoge mate aangetoond is. Maar dit werpt weer
een ander probleem op: ten aanzien van heel veel kennisgebieden ben
ik op zijn best een redelijk geïnformeerde leek, maar in veruit de meeste gevallen ben ik volkomen onwetend. Dat maakt het goed hanteren van de
Sagan-standaard voor mij behoorlijk lastig. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Daarom
stel ik voor niet in eerste instantie de plausibiliteit van een
bewering als maatstaf te nemen, maar de <i>implicaties </i>ervan. Als iemand
bijvoorbeeld beweert dat God tot hem of haar spreekt, dan kan dat wel
of niet waar zijn. Behalve voor die persoon zelf, maakt dat verder niet
zoveel uit voor mij of ieder ander. Maar als die persoon stelt dat
God geboden heeft dat iedereen zich voortaan alleen te voet mag
verplaatsen, en dat het gebruik van elk ander vervoersmiddel streng
verboden is, dan heeft dat zeer verstrekkende implicaties. Dan mag –
en moet zelfs – extreem sterk bewijs verlangd worden. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Hetzelfde
geldt voor therapieën. Als gezegd wordt dat bijvoorbeeld de inname
van knoflook de duur en intensiteit van verkoudheid bekort, dan
volstaat wat mij betreft anekdotisch bewijs. Aanvullend wetenschap onderzoek zou welkom zijn, maar ik zou geen hele hoge eisen stellen aan de kwaliteit van die studie. Maar als wordt gezegd wordt
dat de inname van knoflook een
bepaalde agressieve vorm van kanker kan genezen, dan heeft dat verstrekkende
implicaties, en mag dus buitengewoon bewijs verlangd worden. </span>
</div>
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-21566772281183983322020-01-02T05:11:00.000-08:002020-01-05T08:48:14.696-08:00Buiten De Gebaande Paden Dansen<br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><i>"If
the change of state from the present state takes place in a strongly
preferred direction then you are in a pattern, on a road, along a
track, etc."</i></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">-
Edward de Bono's Textbook of Wisdom #26</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Het
is erg moeilijk om uit een stramien van geijkte moves te breken. Ik
bemerk een drempel:</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">1. In mezelf (als lead)</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">2. In de follow</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">(De <i>lead</i><span style="font-style: normal;"> is degene die de dans
leidt, de </span><i>follow</i><span style="font-style: normal;"> is
degene die volgt. Traditioneel is de man de lead en de vrouw de
follow, maar er lijkt de laatste jaren een trend te zijn dat deze
rolverdeling steeds minder strikt aan geslacht gebonden is, vooral in
de zouk is dat het geval). </span></span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Ad
1: Voor mijzelf is het een exploratie-exploitatie uitruil; uit zorg
dat de follow de dans niet leuk vindt, kies ik voor moves die ik goed
beheers, waarvan ik weet dat die wel goed zullen gaan (exploitatie
van het bekende). Exploratie van onbekende moves voelt riskanter. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Ad
2: De drempel bij de follow kan verschillende oorzaken hebben, ik ben
daar nog niet helemaal uit. Ik denk in ieder geval aan “anticiperend
volgen”, de basis niet goed op orde hebben (slordig voetenwerk).
Daarbij is het duidelijk dat lang niet elke follow even <i>astute</i>
is.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Maar
waarom zou je überhaupt uit het stramien van geijkte moves willen
breken?</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Omdat
dansen in essentie een creatief proces is. Je zit in het leven van
alle dag vaak al in zo’n keurslijf. Er is behoefte aan spel,
exploratie, avontuur en de teugels laten vieren. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Als
je je beperkt tot een select aantal moves, laat je grote delen van de
<i>choreoscape</i><span style="font-style: normal;"> (= de verzameling
van alle mogelijke moves in een dans) onbenut en onontdekt. Toegegeven, sommige
moves in de choreoscape zijn biomechanisch ongunstiger, of zijn voor
de hersenen coördinatief lastiger aan te sturen. Maar veel mogelijke
moves zijn eigenlijk best goed te doen, zoals de </span><i>inverted
circulare</i><span style="font-style: normal;"> in de zouk, of de
Cross Body Lead (eigenlijk een salsamove) in de Bachata. Maar we zijn
het gewoon niet gewend, daarom gaat het vaak niet lekker als je die moves toch gaat doen. </span></span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">De
spirit van een dans is niet gebonden aan een specifieke set van
moves. Dus je kunt best moves uit bijvoorbeeld de salsa in de bachata
incorporeren en vice versa, zonder daarbij de spirit van die dansen geweld aan te doen. Je repertoire is daarmee enorm verrijkt. </span></span>
<br />
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Onderstaande video geeft een indruk van hoe het eruit ziet als je moves uit de ene dans in de andere dans toepast:</span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen="" class="YOUTUBE-iframe-video" data-thumbnail-src="https://i.ytimg.com/vi/0HnJhSWthJY/0.jpg" frameborder="0" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/0HnJhSWthJY?feature=player_embedded" width="320"></iframe></div>
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Maar
hoe pak je dat als lead aan? Hoe werk je naar het buiten de gebaande paden
dansen toe?</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Bedenk:
je leidt zowel jezelf als de </span><span style="font-style: normal;">follow
uit de comfortzone. Noodzakelijke voorwaarden daarvoor:</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">1.
Gronding</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">2.
Centrering</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">3.
Connectie</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Ad
1: Dit begint bij het voetenwerk, dit moet bij beide partners
onberispelijk zijn, anders raak je uit balans. </span></span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Ad
2: Hiervoor moeten mentale en emotionele rust gewaarborgd worden. </span></span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Ad
3: Op fysiek vlak is een goed frame noodzakelijk. Op
sociaal-emotioneel vlak is wederzijds vertrouwen nodig. </span></span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Concreet
kun je het als volgt aanpakken:</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Dans
een tijd in de basis – echt alleen in de basis, geen andere moves.
Varieer in richting: ga in de zouk en salsa bijvoorbeeld niet alleen
naar voor en naar achteren, ga in de bachata niet alleen zijwaarts,
maar stap alle kanten op. Uiteraard moet je eigen voetenwerk helemaal
op orde zijn, maar als je merkt dat er bij de follow daar wat aan
schort, dan kun je helpen door nonverbaal te accentueren met subtiele
bewegingen; je kunt bijvoorbeeld de tap in de bachata wat meer
accentueren, of je verplaatst iets nadrukkelijker je gewicht tijdens
de passen. Maar houd dit subtiel, anders breng je de follow uit
balans, of breng je haar/hem in de war. </span></span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">In
bijvoorbeeld de bachata kun je het als volgt doen:</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">1.
</span><span style="font-style: normal;">D</span><span style="font-style: normal;">ans
de basis in de gebruikelijke richting (zijwaarts).</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">2.
Blijf de basispas doen, maar varieer in richtingen, wees hierin
creatief.</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">3.
Dans nu de basis op de plaats.</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">4.
Als je voelt dat zowel jij als de follow er klaar voor zijn, doe dan
het volgende:</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-KkL5xj_gdHA/Xg3reHVLalI/AAAAAAAAEdU/6MZrU-TwfcwEMiL869kz8bHAN_0p9iiIwCLcBGAsYHQ/s1600/SalsaBasisInBachata.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="207" data-original-width="289" height="286" src="https://1.bp.blogspot.com/-KkL5xj_gdHA/Xg3reHVLalI/AAAAAAAAEdU/6MZrU-TwfcwEMiL869kz8bHAN_0p9iiIwCLcBGAsYHQ/s400/SalsaBasisInBachata.png" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">(Voor
info over hoe deze notatie te lezen, zie <a href="http://arjanio.blogspot.com/2014/02/danspassen-in-footscript.html" target="_blank">Danspassen onthouden met FootScript</a>.)</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Feitelijk
is dat de basis zoals die in de salsa gedaan wordt (alleen tap je nu
op t4 en 8).</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Van
daaruit is het makkelijk om typische salsamoves te doen, zoals
bijvoorbeeld de Cross Body Lead.</span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Tot slot suggesties voor het verbeteren van je eigen voetenwerk: </span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Het is een goed idee om veel thuis
solo te oefenen. Zet muziek aan en experimenteer met alle mogelijke
variaties van de basispas. </span></span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;">Een
goede oefening is bijvoorbeeld de afwas doen en ondertussen de basis
van een dans op de plaats te doen, hierdoor ontwikkel je het vermogen
om je bovenlichaam en benen onafhankelijk van elkaar te bewegen. </span></span><br />
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Een andere goede oefening is touwtjespringen. Het versterkt je gevoel voor ritme en timing. Dit komt hoofdzakelijk omdat je niet kunt smokkelen; als je iets niet goed doet dan gaat het gewoon meteen verkeerd. Het touw geeft je dus rechtstreekse feedback. Ik merk dat mijn voetenwerk in het dansen veel beter is geworden sinds ik dat veel doe. Dat is op zich niet zo verwonderlijk, ook boksers doen van oudsher aan touwtjesspringen om hun voetenwerk te verbeteren. </span><br />
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Een waarschuwing: bouw het wel rustig op, want als je begint met touwtjespringen dan is dat met name voor je pezen een grote extra belasting, zeker omdat je als beginner geneigd bent veel te hoog te springen (gevorderden komen niet meer dan 3-5 cm van de grond). De pezen hebben relatief veel tijd nodig om zich aan te passen. </span><br />
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;">Als je met het springtouw aan de slag wil gaan, dan kun je op de Youtubekanalen van <a href="https://www.youtube.com/channel/UC98LAUSTkIXNba8HwpWQFbw" target="_blank">Rush Athletics</a>, <a href="https://www.youtube.com/channel/UCmYew1VwdbpHnSFG-CQ1A-A" target="_blank">Jump Rope Dudes</a> en <a href="https://www.youtube.com/channel/UCoN9wqjR-wr8-UjNskvVDKQ/playlists" target="_blank">Jump 15</a> uitstekende tutorials vinden. </span><br />
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span>
<span style="font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-style: normal;"><br /></span></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-15473324295116778172019-12-31T03:21:00.003-08:002019-12-31T03:33:34.364-08:00Jahreswechsel Schmerz<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Zoals elk jaar roept de jaarwisseling bij vlagen gevoelens van neerslachtigheid bij mij op. Ik noem dat Jahreswechsel Schmerz. </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Daar verbaas ik mezelf altijd over, want per slot van rekening is de jaarwisseling slechts een denkbeeldig iets, het is eigenlijk niet meer dan een idee. Er is op zich niets bijzonders aan het moment dat wij aanduiden als 01 januari 00:00 uur, maar we zijn er enorm veel betekenis aan gaan hechten, alsof er dan een totaal nieuw begin is. </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Maar feitelijk gebeurt er op dat moment niets anders dan:</span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>nieuw jaartal = huidig jaartal + 1</i></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">En die som bestaat alleen in onze hoofden en in de door ons geprogrammeerde systemen. Het heeft verder geen enkel bestaan in de fysieke realiteit. </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Ik kan er niet omheen dat Oud en Nieuw met een hele hoop drukte gepaard gaat. Evenmin kan ik mij onttrekken aan de administratieve implicaties van de jaarwisseling. Wel kan ik ervoor kiezen dat ik mij niet al te zeer terneer laat drukken door iets wat eigenlijk niets meer is dan een idee. </span>Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-2560867807116173762018-12-01T04:33:00.002-08:002018-12-01T04:39:34.554-08:00Fouten Analyse<br />
<div style="-en-clipboard: true; -webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; font-size: 12.8px; letter-spacing: normal; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 1; word-spacing: 0px;">
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Dit zijn ideeën die ik heb over het goed omgaan met fouten:</span></div>
<div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Definitie:</span><br />
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-weight: normal;"><i>Er is sprake van een fout als dingen anders lopen dan de bedoeling was en als dat tot ongewenste gevolgen heeft geleid.</i></span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">Het is belangrijk om goed met fouten om te gaan. Dat begint ermee door fouten onder ogen te zien. Alleen dan kun je ervan leren. Daarbij is het ook belangrijk om in te zien dat een fout altijd voortkomt uit een samenloop van meerdere factoren. Fouten moeten niet bestraft worden, maar betrokkenen moeten wel zoveel mogelijk gestimuleerd worden verantwoordelijkheid te nemen. In een klimaat waarin er naar schuldigen gezocht wordt, neigen mensen ertoe hun fouten te proberen te verbergen. Personen bestraffen als er dingen fout gaan, is uiteraard wel op zijn plaats wanneer er sprake is van nalatigheid of zelfs moedwillige sabotage. </span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Globale opzet van een foutenanalyse: </span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;"><br /></span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">• Wat is er fout gegaan?</span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">• Hoe is dat zo gekomen? (welke samenloop van omstandigheden heeft ertoe geleid dat het fout ging?)</span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">•</span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Hoe werd de fout ontdekt?</span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">•</span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Wat zijn de gevolgen van de fout?</span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">•</span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Hoe ging het oplossen van de problemen die het gevolg van de fout waren?</span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">•</span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Werd de fout ontdekt voor- of nadat de gevolgen intraden?</span></div>
</div>
<div style="-en-paragraph: true; -webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; font-size: 12.8px; letter-spacing: normal; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 1; word-spacing: 0px;">
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Antwoord op bovenstaande vragen zijn uitgangspunten voor verbetering van het foutenmanagement:</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; font-size: 12.8px; letter-spacing: normal; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 1; word-spacing: 0px;">
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">•</span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Preventie </span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">•</span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Detectie </span></div>
<div>
<span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;">•</span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "arial" , sans-serif; font-size: 12.8px; font-style: normal; font-weight: normal;">Herstel</span></div>
</div>
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-22455815404912027802015-10-25T04:47:00.001-07:002015-10-25T05:10:27.753-07:00Psychomotorische Struikelblokken<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">In zijn boek "Zen en de kunst van het motor onderhoud" (hoofdstuk 26) benoemt Robert Pirsig een aantal psychomotorische struikelblokken:</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><b>Slecht gereedschap</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Men zegt wel eens: goed gereedschap is het halve werk. En zo is het ook. Je kunt beter goed 2e hands gereedschap hebben dan slecht nieuw.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><b>Slechte werkomgeving</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Met name verlichting is belangrijk; je kunt er veel vergissingen mee voorkomen. Je maakt nu eenmaal meer fouten als je het allemaal niet goed kunt zien. Bovendien wordt je sneller moe. Een beetje lichamelijk ongemak is onvermijdelijk, maar het moet niet te gek worden. Zorg daarom voor een prettige lichaamshouding. Let op de temperatuur: als het te koud is dan ga je gehaast werken en als het te warm is dan wordt je woededrempel verlaagt.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><b>Spierongevoeligheid</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hiermee doelt Pirsig op een gebrek aan gevoel voor materialen. Het is het 'fingerspitzengefühl'. Je moet gevoel hebben voor de elasticiteit van materialen, maar ook voor de weekheid ervan. Oppervlakken kunnen weinig hebben. Hou hier rekening mee als je met precisie onderdelen werkt. gebruik in zulke gevallen gereedschappen van een zachter materiaal.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Er zijn ook struikelblokken die meer betrekking hebben op de perceptie en het denken:</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><b>Eigendunk</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hierdoor wordt je minder (zelf-) kritisch; je ziet nieuwe feiten niet. Je hebt een ego te verdedigen en een zelfbeeld te beschermen. Je geeft niet graag toe dat je het bij het verkeerde eind hebt. Wat helpt is om jezelf eraan te herinneren dat je echt niet minderwaardig wordt als je een fout maakt. Iedereen maakt wel eens fouten. Daarbij bieden fouten je juist de mogelijkheid te leren.</span><br />
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><b>Angst</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bang zijn om fouten te maken komt door een combinatie van een te grote motivatie en zelfonderschatting. Goede remedie: schrijf in een dagboek over je angst.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><b>Verveling</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Als je je gaat vervelen, dan moet je even wat anders gaan doen. ga film kijken, slapen of een kop koffie drinken.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><b>Ongeduld</b></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dit is een gevolg van een te optimistische inschatting van de benodigde tijd. Houd de wet van Hofstadter in gedachten: "alles duurt langer dan je denkt, zelfs als je rekening houdt met de wet van Hofstadter". Daarnaast hecht je misschien teveel belang aan je takenpakket; je hebt het gevoel dat je erg veel te doen hebt en daarom wil je de dingen zo snel mogelijk af hebben. Misschien niet zo'n heel aangenaam advies, maar bedenk dat je op een dag zult sterven. Jij kunt dan niet langer alle dingen doen waarvan je vindt dat je die moet doen. En toch zal ook zonder jou de wereld gewoon blijven doordraaien. 'Memento mori' (gedenk te sterven). Dat helpt je te relativeren. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Als je bij het uitvoeren van je werkzaamheden merkt dat dingen niet lekker lopen, kun je het overzicht van bovenstaande struikelblokken gebruiken om na te gaan waar dat aan kan liggen en wat je er aan kunt doen.</span><br />
<br />
<br />
<br />
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-4109041855777027022014-08-22T11:41:00.000-07:002014-10-18T09:34:55.471-07:00Hoe leren mensen een nieuwe vaardigheid?<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">In
het artikel “<a href="http://arjanio.blogspot.nl/2014/07/recept-voor-een-goede-praktijkles.html" target="_blank">Recept voor een goede (praktijk)les</a>” besprak ik een
stappenplan dat je kunt gebruiken als je vaardigheden wilt
onderwijzen. In dit artikel wil ik meer ingaan op de processen die een
leerling doormaakt wanneer hij iets nieuws leert. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ik heb het artikel
in de eerste plaats geschreven voor mensen die zich (al dan niet professioneel)
met lesgeven bezig houden. Maar ook als je zelf een nieuwe
vaardigheid aan het leren bent is het interessant. Zo hebben de inzichten die hier besproken zullen worden mij persoonlijk </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">goed geholpen om
meer geduld met mezelf te hebben als ik iets onder de knie probeerde
te krijgen en het voor mijn gevoel niet snel genoeg ging. Dat kwam omdat
ik beter begreep welke processen ik tijdens het leren doormaakte.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">Ik
moet hierbij wel zeggen dat geen van de hier besproken ideeën alles verklaren. Er zijn nog veel vragen rond het menselijk
leervermogen nog niet opgehelderd. Toch geven de ideeën je inzicht in
zeer fundamentele aspecten van het leervermogen en kunnen ze je
helpen je lessen nog effectiever te maken. Om aanschouwelijk te maken
hoe je de ideeën in de praktijk kunt toepassen, zal ik suggesties
geven voor hoe je ze in een dansles kunt gebruiken. Ik doe dit omdat
ik persoonlijk vrij veel ervaring heb met dit soort leersituaties. Maar ik
hoop dat je zelf mogelijkheden ziet om de inzichten in
andersoortige contexten toe te passen.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Voordat ik verder ga, wil ik erop wijzen dat de </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>zintuigen</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
een essentiële rol spelen bij het aanleren van nieuwe bewegingen.
Naast de welbekende vijf zintuigen (gezichtsvermogen, gehoor, reuk-,
smaak- en tastzin), heb je ook zintuigen die je informeren over je
houding en de bewegingen die je maakt. Deze zintuigen worden
</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>proprioceptieve
sensoren </i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">genoemd
en ze zitten in je spieren, pezen, gewrichten en banden
(</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>proprioceptie
</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">betekent
letterlijk "zelfwaarneming"</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
in het Latijn.) Dankzij de proprioceptieve sensoren kun je ook in het
donker of met je ogen dicht weten hoe je staat/zit/ligt en beweegt. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Vooral
het gezichtsvermogen, de proprioceptie en het gehoor en zijn
onmisbaar bij het leren van bewegingen. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: large;"><b>Schematheorie (van R.A. Schmidt)</b></span><br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">Terwijl de leerling de te leren beweging oefent, legt zijn brein verbanden tussen de signalen die het
naar de spieren stuurt, de bewegingen die hierdoor veroorzaakt worden
en de resultaten daarvan. Uiteindelijk ontdekt het brein een patroon
in al die verbanden. De schematheorie gaat ervan uit dat de hersenen
dit ontdekte patroon in de vorm van een “schema” opslaan. Dankzij dit schema weet het brein goed welk signalen het naar de spieren moet sturen om een bepaald doel te bereiken. </span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bovenstaande is misschien een beetje lastig voor te stellen, daarom zal ik het met een voorbeeld toelichten:</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">Stel
je iemand voor die nog nooit heeft gedart. Wat gebeurt er als hij een
eerste poging doet om de dartpijl precies in de roos te werpen? Zijn
hersenen sturen dan een signaal naar de spieren van zijn werparm. Die
komen hierop in actie, met als gevolg dat de dartpijl door de lucht
suist. Tenzij hij beginnersgeluk heeft, zal hij de roos niet raken.
Mogelijk belandt de pijl zelfs ergens naast het dartbord. Dit is
natuurlijk niet het resultaat wat hij voor ogen had, maar toch heeft
hij al absoluut van deze poging geleerd. Zijn hersenen krijgen
namelijk feedback van zijn armspieren (door middel van de eerder
genoemde proprioceptieve sensoren). Hierdoor weten zijn hersenen welke
beweging door het gegeven signaal opgeroepen wordt. Daarbij ziet de
persoon waar de dartpijl terecht is gekomen, waardoor zijn hersenen
een link leggen tussen de gemaakte beweging en het verkregen
resultaat. Dit is in onderstaand diagram weergegeven:</span><br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-5V2HGXA506Y/U_ddg9JrZMI/AAAAAAAAAfs/Pb2xi6kgd54/s1600/motorische-vaardigheden_leren_arjan_smeele.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-5V2HGXA506Y/U_ddg9JrZMI/AAAAAAAAAfs/Pb2xi6kgd54/s1600/motorische-vaardigheden_leren_arjan_smeele.png" height="228" width="640" /></a></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bij
de tweede poging zullen de hersenen van de persoon een iets ander
signaal geven, met als gevolg een iets andere beweging en een ander
resultaat. Het hele proces herhaalt zich, er wordt weer een link
gelegd tussen signaal, beweging en resultaat. Elke poging geeft
nieuwe informatie. Op een gegeven moment verandert er iets in zijn
hersenen: het kwartje begint te vallen. Waren de eerste poging nog min of meer op goed geluk, nu
wordt er met steeds grotere trefzekerheid gegooid. Er heeft zich een
"schema" gevormd en hoe verfijnder en beter ontwikkeld dit
schema is, hoe trefzekerder de persoon de dartpijl kan gooien. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Om
een effectief schema te krijgen, zijn twee zaken belangrijk:</span></div>
<ol>
<li><div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">De
leerling moet gevarieerde oefensituaties aangeboden krijgen. Want
hoe meer variatie in signalen, bewegingen en resultaten, hoe meer
informatie het brein van de leerling krijgt om het schema mee op te
bouwen. Hierdoor wordt het voor hem mogelijk om ook in onbekende
situaties adequaat te reageren. </span>
</div>
</li>
<li><div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">De
leerling moet duidelijke feedback op zijn handelen krijgen
(zintuiglijke input en ook aanwijzingen van de instructeur).</span></div>
</li>
</ol>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Daarom
is het voor kinderen zo goed om veel (buiten) te spelen; ze vormen
hierdoor goed ontwikkelde schema's. Die schema's komen goed van pas in hun latere leven, als ze voor hun werk of sport bepaalde vaardigheden moeten leren. Ze hebben dan namelijk de mogelijkheden van hun lichaam goed leren kennen. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Maar ook voor volwassenen werkt
het goed om dingen spelenderwijs te leren. In een </span><span style="color: navy;"><span lang="zxx"><u><a href="http://www.leadingeffectively.com/leadership-explorer/leadership-in-permanent-whitewater-playing-with-the-metaphor/"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">artikel</span></a></u></span></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
op internet hebben Charles J. Palus, David Magellan Horth &
Steadman Harrison het over "serious play". Ze zeggen dat
beginnende kajakkers het meest effectief leren als ze in een relatief
veilige setting kunnen experimenteren. Door dingen uit te proberen
krijgen ze steeds meer feeling voor de dynamiek van snelstromend
water. En doordat het een veilige setting is, zullen "fouten"
geen ernstige en/of onherstelbare gevolgen hebben. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i><b>Hoe
kun je de schematheorie in een dansles toepassen?</b></i></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Je
kunt de schematheorie toepassen door regelmatig "vrijdansmomenten"
in te lassen en je leerlingen aan te moedigen te variëren en te
experimenteren. Natuurlijk zijn er vrijdansavonden waar leerlingen
heen kunnen gaan (en ook heen </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>moeten
</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">gaan
als ze snel vooruitgang willen boeken), maar het nadeel daarvan is
dat als iets niet goed gaat, het heel moeilijk voor ze kan zijn om te
achterhalen waar dat dan aan ligt en zichzelf vervolgens te
verbeteren. Ook kan het zijn dat ze tegen de tijd dat ze gaan
vrijdansen domweg zijn vergeten hoe een bepaald figuur ook al weer
moet. In een vrijdansmoment in de les kun je als dansleraar met je
leerlingen dansen en kun je ze aanwijzingen geven. En als ze het echt
niet meer weten, kun je ze weer op weg helpen. Op die manier kunnen
ze adequate schema's vormen en worden fouten snel gecorrigeerd. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: large;"><b>Engramtheorie</b></span><br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Deze
theorie zegt dat de leerling zich eerst een voorstelling maakt van
hoe de ideale beweging eruit ziet en voelt. Deze
</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>bewegingsvoorstelling</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
wordt in het geheugen opgeslagen en </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>sensorisch
engram</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
genoemd (engram betekent "geheugenspoor"). Dat sensorische
engram vormt zich door te kijken naar een demonstratie, te luisteren
naar uitleg en eventueel passief door de instructeur te worden
bewogen.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dan
gaat de leerling zelf oefenen en terwijl hij dat doet, vergelijken
zijn hersenen de eigen bewegingspogingen voortdurend met dat
sensorische engram (dit is dan dus het referentiemateriaal). Op die
manier vormt zich een bewegingsprogramma, ook wel </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>motorisch
engram </i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">genoemd.
Als het motorische engram helemaal klaar is, dan hoeft het niet meer
met het sensorische engram vergeleken te worden, de beweging is nu
helemaal ingeprogrammeerd en wordt automatisch goed uitgevoerd. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Het
is belangrijk dat het sensorische engram vaak ververst wordt als men
bezig is met het onder de knie krijgen van een beweging, want er
sluipen anders slordigheden in (het referentiemateriaal deugt dan
niet meer). Dit verklaart waarom een vaardigheid vaak plotseling
beter gaat nadat men een expert in actie heeft gezien of gehoord. Een
amateur-tennisser die naar Wimbledon heeft gekeken kan tot zijn
vreugde merken dat zijn spel beter is geworden. Een musicus die naar
een goed concert is geweest speelt ineens veel beter op zijn
instrument. Blijkbaar is het sensorische engram wat bijgeschaafd, wat
maakt dat ook het motorische engram erop vooruit gaat. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i><b>Hoe
kun je de engramtheorie in een dansles toepassen?</b></i></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">De
engramtheorie geeft aan dat het belangrijk is dat de leerling
regelmatig het goede voorbeeld te zien krijgt. Het is dus goed om de
aan te leren beweging regelmatig opnieuw te demonstreren. Daarbij kun
je steeds weer andere aandachtspunten noemen. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Je
kunt de leerling ook passief te bewegen, zodat hij het sensorische
engram via de proprioceptieve sensoren kan aanmaken of bijwerken. Ik
volgde ooit eens een bachata bootcamp van Jorge Elizondo. Hij hield
ons één voor één bij de armen vast en bewoog ons heen en weer,
zodat we rechtstreeks konden ervaren hoe de </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>side-to-side
ribcage movement</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
moet aanvoelen. Dit heeft mij goed geholpen om me deze
karakteristieke bachata-beweging eigen te maken. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: large;">De drie leerfasen</span></b><br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Het
leren van een nieuwe vaardigheid kun je in grofweg drie fasen
onderverdelen:</span></div>
<ol>
<li><div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Verkennende
fase</span></div>
</li>
<li><div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Oefenfase</span></div>
</li>
<li><div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Automatische
fase</span></div>
</li>
</ol>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">In
de </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;"><i>verkennende
fase</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">
(ook wel cognitieve fase) probeert de leerling te begrijpen wat de
bedoeling is. De leerling vormt zich een idee van hoe de beweging in
grote lijnen moet worden uitgevoerd. In deze fase is de leerling heel
verstandelijk (cognitief) en vaak ook verbaal met de aan te leren
beweging bezig. Dat verbale uit zich in het hardop of in stilte tegen
zichzelf praten tijdens het leren begrijpen van de beweging.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Als
de bedoeling eenmaal duidelijk is, begint de </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>oefenfase</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">.
Zoals de naam het al zegt, wordt er in deze fase geoefend. De
leerling is gaandeweg steeds minder cognitief en verbaal bezig en de
bewegingen worden steeds vloeiender. In het begin is het voor de
leerling nog moeilijk om te beoordelen of het goed of fout gaat, hij
heeft daarvoor de aanwijzingen en feedback van de instructeur nodig.
Aan het einde van de oefenfase voelt de leerling zelf aan of een
poging goed of fout ging. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Uiteindelijk
bereikt de leerling de </span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>automatische
fase</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">.
De beweging kan dan zonder bewuste aandacht goed worden uitgevoerd.
Hoewel de beweging nagenoeg perfect verloopt, zijn er aanwijzingen
dat het zinvol is om toch door te blijven oefenen. Waarschijnlijk
blijven de hersenen de schema's en engrammen verder versterken en
bijschaven. Daarom kan het blijven door oefenen – terwijl je al in
de automatische fase zit – ervoor zorgen dat je uiteindelijk ook
onder druk goed kunt presteren. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken
aan dansen voor een publiek. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i><b>Hoe
kun je de drie leerfasen in een dansles toepassen?</b></i></span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">De
leerlingen moeten in eerste instantie snappen waar ze mee bezig zijn,
dus help ze de figuren verstandelijk te begrijpen. In de salsa is het
</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>6 Turn
Pattern System</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
(6-TPS) van Salsaventura wat dat betreft heel waardevol. In het 6-TPS
worden zes basis draaipatronen onderscheiden, waarop het overgrote
deel van de figuren in de salsa zijn gebaseerd. Met het 6-TPS in het
achterhoofd is het voor de leerling veel makkelijker om complexere
salsafiguren te begrijpen en te onthouden. Je kunt <a href="https://www.youtube.com/watch?v=5Z_tzq8spJ0" target="_blank">hier</a> een YouTube video zien waarin het 6-TPS wordt uitgelegd.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Het
is me opgevallen dat men nogal eens het idee heeft dat "nadenken"
belemmerend is bij het leren van een nieuwe beweging en dat je het op
</span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><i>gevoel</i></span><span style="font-family: Verdana, sans-serif;">
moet doen. Dat is natuurlijk wel wat je uiteindelijk wilt bereiken,
maar het zal nu wel duidelijk zijn dat bewust denken in het
beginstadium essentieel is. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de
ene leerling de verkennende fase veel sneller achter zich laat dan de
andere. Sommigen zijn zo snel dat ze deze fase zelfs over lijken te
slaan (al is het de vraag of dat ook echt zo is). Dit heeft voor een
groot deel met natuurlijke aanleg te maken. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">In
de oefenfase speelt het geven van (corrigerende) aanwijzingen door de
docent een grote rol, al zal dat naarmate de leerling vooruitgang
boekt steeds minder nodig zijn. Ook in deze fase geldt dat de ene
leerling er sneller door heen gaat dan de andere. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">In
de automatische fase komt het erop aan de leerling aan te moedigen te
blijven doorgaan met oefenen – ook al beheerst hij de beweging nu
volledig. Het regelmatig doornemen van de basisfiguren kan in dit
kader heel waardevol zijn. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: large;"><b>Samenvatting</b></span><br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">In dit artikel heb je kunnen lezen dat:</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">De
</span><b style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;">zintuigen</b><span style="font-family: Verdana, sans-serif; line-height: 150%;"> spelen een essentiële rol bij het aanleren van een
nieuwe beweging. Vooral het gezichtsvermogen, de proprioceptie en het
gehoor zijn hierbij belangrijk.</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bij
de <b>schematheorie</b> ontdekken de hersenen regels/principes over
hoe vooropgezette bewegingsdoelen bereikt kunnen worden. Dit gebeurt
doordat ze in een veelheid aan oefensituaties verbanden leggen tussen
de afgegeven signalen, de uitgevoerde bewegingen en de verkregen
resultaten. Uiteindelijk gaan de hersenen een patroon in al die
verbanden ontdekken waardoor ze ook in onbekende situaties adequaat
kunnen reageren. </span>
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Volgens
de <b>engramtheorie</b> maakt de leerling eerst een sensorisch engram
(= bewegingsvoorstelling) en vervolgens vergelijkt steeds zijn
pogingen met deze voorstelling. Op basis hiervan ontwikkelt hij een
motorisch engram (= bewegingsprogramma).</span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Het
hele idee van de <b>drie leerfasen</b> is dat het leerproces in
globaal drie stappen verloopt: 1) de verkennende fase, 2) de
oefenfase en 3) de automatische fase. De snelheid waarmee de fasen doorlopen worden kan individueel sterk verschillen. Dit heeft voor een groot deel met natuurlijke aanleg te maken. </span></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></div>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: large;"><b>Aanbevolen literatuur</b></span><br />
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bovenstaande
inzichten worden uitgebreid besproken in het boek “Van Contractie
naar Actie” (ISBN 90 313 0694 0) van B. van Cranenburgh en Th.
Mulder. Een absolute aanrader voor als je geïnteresseerd bent in de
menselijke motoriek. Een ander goed boek is “Menselijke Motoriek”
(ISBN 90 265 0806 9) van P.J.G. Keuss e.a. Tot slot wil het boek
“Motoriek en Leerpsychologie” (ISBN 90 6076 362 9) van H.F.
Pijning vermelden.</span></div>
Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-32729260729839484862014-08-07T14:24:00.000-07:002014-08-07T14:46:13.307-07:00Definitie van LerenWat is een goede definitie van leren?<br />
<br />
Misschien dit:
<br />
<br />
<i>
Leren is het op geleide van teruggemelde resultaten de handelswijze structureel verbeteren.
</i><br />
<br />
Als ik er zo over nadenk dan geldt dit voor alle lerende systemen: van een bedrijf dat producten en diensten verbetert tot een individu dat een nieuwe vaardigheid leert.
<br><br>
De definitie kan worden toegelicht met behulp van de uitdrukking:<br><br>
<i>"Een ezel stoot zich in 't gemeen, geen tweemaal aan dezelfde steen."</i>
<br><br>
Tijdens het lopen (handelswijze) stoot de ezel zich aan een steen (resultaat). Dit doet pijn (terugmelding), de ezel registreert en onthoudt deze pijnlijke ervaring en ontwijkt de steen in het vervolg (structureel verbeterde handelswijze).
Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-17963007608613916092014-07-15T12:40:00.001-07:002022-03-09T11:50:50.837-08:00Recept voor een goede (praktijk)les<span face="Verdana, sans-serif"><i>"Geef een mens een vis en hij heeft eten voor één dag. Leer een mens vissen en hij heeft eten voor zijn hele leven."</i> (Chinees spreekwoord)</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Stel, je wilt iemand leren hoe je iets doet. Hoe pak je dat aan?</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Misschien ben je een enthousiast danser en wil je een ander leren dansen. Of je moet een nieuwe collega leren hoe bepaalde werkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Het kan zijn dat je trainer bij een sportclub bent en specifieke vaardigheden van de spelers wilt verbeteren. Of je wilt ouderen met computers </span><span face="Verdana, sans-serif">leren </span><span face="Verdana, sans-serif">omgaan.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Deze voorbeelden zijn heel divers, maar wat ze gemeen hebben is dat degene die iets gaat leren – een <i>leerling</i> – simpel gezegd aanvankelijk iets nog niet kan/weet. Het uiteindelijke doel is dat hij datgene wel kan/weet. Om daar te komen moet hij een <i>leerproces</i> doorlopen. Het is aan jou als <i>instructeur</i> om het leerproces voorspoedig te laten voorlopen.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-7yWnSDXmgMc/U8LNwG6i29I/AAAAAAAAAbU/vFwag8AZjrg/s1600/SmileysVanNietKunnenNaarKunnen.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="208" src="http://3.bp.blogspot.com/-7yWnSDXmgMc/U8LNwG6i29I/AAAAAAAAAbU/vFwag8AZjrg/s1600/SmileysVanNietKunnenNaarKunnen.png" width="640" /></a></div>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Ongeacht van wat je je leerlingen wilt leren, om tot een goede les te komen moet je systematisch volgens een stappenplan te werk gaan. Een goede voorbereiding is hierbij het halve werk. In dit artikel geef ik je een stappenplan dat je kunt gebruiken om tot een goede praktijkles te komen. Ik heb het hier over 'praktijkles', omdat dit artikel is toegespitst op het onderwijzen van vaardigheden.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<a name='more'></a><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: large;"><b>Stap 1: Didactische analyse</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">De eerste stap is de <i>didactische analyse</i>. Dit doe je om een en ander voor jezelf op een rij te zetten. Deze didactische analyse wordt hieronder punt voor punt besproken. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<span face="Verdana, sans-serif"><b>LEERDOELEN</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">De allereerste vraag is: <i>wat wil je dat je leerlingen in deze les bereiken?</i>
Het komt er dus op aan <i>leerdoelen</i> te bepalen. Deze leerdoelen dienen zo concreet mogelijk te zijn geformuleerd. Het helpt om hierbij je voorstellingsvermogen te gebruiken. Stel je voor dat je aan het einde van je les bent. Wat zie je je leerlingen dan doen? Wat hoor je ze zeggen? Stel je dit zo levendig mogelijk voor. Dit helpt je ook meteen om te bepalen hoe je wilt toetsen of ze de leerdoelen behaald hebben. Ik kom later op het toetsen terug. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"> Je kunt globaal 3 soorten leerdoelen onderscheiden: </span><br />
<br />
<ol>
<li><span face="Verdana, sans-serif"><i>Cognitieve leerdoelen</i>; deze betreffen kennis en inzicht </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif"><i>Psychomotorische leerdoelen</i>; deze betreffen vaardigheden </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif"><i>Affectieve leerdoelen</i>; deze betreffen interesses, waarden, houdingen en gevoelens </span></li>
</ol>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>BEGINSITUATIE</b> </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">De beginsituatie is je vertrekpunt. Je moet goed weten waar je staat. Als je de beginsituatie wilt vaststellen, moet je naar een aantal factoren kijken. Dit zijn:</span><br />
<br />
<ol>
<li><span face="Verdana, sans-serif">aantal leerlingen</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">profiel leerlingen</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">beschikbare tijd</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">locatie</span></li>
</ol>
<br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Ik zal ze nader toelichten.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><i><b>Aantal leerlingen</b></i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Het is belangrijk om te weten hoeveel mensen er zullen deelnemen. Het heeft grote invloed op de keuze van de didactische werkvormen. Als je bijvoorbeeld een grote groep voor je hebt, is het lastig om één-op-één begeleiding te geven. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Je weet nooit zeker hoeveel deelnemers er uiteindelijk zullen zijn. Zeker als je een vrije inloop workshop gaat geven, is het moeilijk het aantal leerlingen goed in te schatten. Maar ook als ze zich van te voren moeten aanmelden kan het zijn dat de opkomst tegen valt, of dat er ineens mensen aan de deur staan die op de valreep alsnog willen meedoen (bepaal voor jezelf van te voren hoe je daarmee om wilt gaan: weigeren of toelaten?). Het is daarom verstandig om na te denken over wat je kunt doen als er onverwacht meer of minder deelnemers komen opdagen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b><i>Profiel leerlingen</i></b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Zijn je leerlingen absolute beginners? Of hebben ze al kennis en vaardigheden waar je op kunt voortbouwen? Je moet dus het huidige niveau van je leerlingen inschatten. Daarnaast zijn ook de demografische kenmerken van de deelnemers belangrijk (leeftijd, geslacht, sociaal-economische status, etnische achtergrond). Het kan natuurlijk een gemêleerd gezelschap zijn; mannen en vrouwen van alle leeftijden uit alle lagen van de bevolking. Maar dan zal je benadering toch altijd anders zijn dan als je voornamelijk jonge vrouwen of voornamelijk mannen van middelbare leeftijd voor je hebt. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Je moet ook weten wat de reden van deelname is. Het maakt veel uit of ze je les volgen omdat ze dat verplicht zijn, of omdat ze vrijwillig meedoen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Bedenk hoe ze over het onderwerp waarover je les gaat zouden kunnen denken. Welke vooroordelen zouden er kunnen spelen? Welke gevoelens kunnen een rol spelen? Een vooroordeel dat men over bijvoorbeeld yoga kan hebben is dat het 'zweverig' is. Bij een dansles kunnen verlegenheid en de angst om af te gaan een rol spelen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Het opstellen van een deelnemersprofiel berust voor een groot deel op gissingen, maar toch is het nuttig om te doen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b><i>Beschikbare tijd</i></b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Hoeveel tijd heb je voor je les? Staat er na je les iets anders op het programma voor de deelnemers? In dat geval kun je niet uitlopen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b><i>Locatie</i></b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Is de locatie makkelijk te bereiken? Zo nee, zorg dan dat de leerlingen van te voren een goede routebeschrijving in handen krijgen. Als extra service kun je ook aangeven waar de bus-/tramhaltes, parkeerplaatsen en fietsenstallingen zijn. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Hoe groot is de locatie? Hoe is het ingericht? (Denk hierbij aan meubels en verlichting) Welke didactische hulpmiddelen zijn aanwezig? (Zoals een beamer, flip-over, whiteboard en geluidsinstallatie)</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Kernvraag bij de beginsituatie is: <i>met welke gegevens moet ik rekening houden?
</i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Zoals eerder werd aangegeven, maken de leerlingen een leerproces door. Dit wordt hieronder schematisch weergegeven.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-weO0jp2x8Bk/U8VtBD__D1I/AAAAAAAAAeY/s_TexH1W48w/s1600/VanBeginsituatieNaarLeedoelen.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="78" src="http://2.bp.blogspot.com/-weO0jp2x8Bk/U8VtBD__D1I/AAAAAAAAAeY/s_TexH1W48w/s1600/VanBeginsituatieNaarLeedoelen.png" width="640" /></a></div>
<br />
<span face="Verdana, sans-serif">Om dit leerproces mogelijk te maken, breng jij ze als instructeur in een onderwijsleersituatie.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-7FfYlHujtV8/U8Vu6q0WwrI/AAAAAAAAAfE/vyHq-iWZDoQ/s1600/OnderwijsLeersituatie.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="360" src="http://3.bp.blogspot.com/-7FfYlHujtV8/U8Vu6q0WwrI/AAAAAAAAAfE/vyHq-iWZDoQ/s1600/OnderwijsLeersituatie.png" width="640" /></a></div>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De onderwijsleersituatie bestaat uit een aantal elementen, en dat zijn: </span><br />
<br />
<ul>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Leerstof </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Leeractiviteiten </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Didactische werkvormen </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Onderwijsleermiddelen (media) </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Groeperingsvormen van leerlingen en instructeurs</span></li>
</ul>
<div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-QDYrrmYKIgg/U8Vtiz7FDYI/AAAAAAAAAew/XgQw1PMx7Ac/s1600/ElementenOnderwijsLeersituatie.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="372" src="http://2.bp.blogspot.com/-QDYrrmYKIgg/U8Vtiz7FDYI/AAAAAAAAAew/XgQw1PMx7Ac/s1600/ElementenOnderwijsLeersituatie.png" width="640" /></a></div>
<br />
<br />
<span face="Verdana, sans-serif">Deze elementen zullen hieronder een voor een worden besproken.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>LEERSTOF</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">De leerstof is hetgeen je concreet in de les wilt gaan behandelen. Vraag jezelf bij de keuze van de leerstof af of het je leerlingen zal helpen de leerdoelen te bereiken. Als het antwoord 'nee' is, laat het dan achterwege. Weersta de neiging stokpaardjes te berijden en bepaalde leerstof te behandelen, alleen maar omdat jij het zo interessant vindt. Ook hierbij kan het helpen je in gedachten de situatie voor te stellen dat je leerlingen hun leerdoelen al behaald hebben. Daarbij kun je jezelf de vraag stellen: was het daarvoor nodig dat ik deze leerstof behandelde? </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Zorg voor een logische en voor de hand liggende ordening van de leerstof. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De kernvraag is: <i>hoe moet de leerstof worden geordend?
</i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>LEERACTIVITEITEN</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">De meest voorkomende leeractiviteiten zijn:</span><br />
<ul>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Luisteren</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Spreken (deelnemen aan een gesprek, beantwoorden van vragen)</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Kijken</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Oefenen</span></li>
</ul>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Mensen blijken leerstof het beste te onthouden als ze er op verschillende manieren mee bezig zijn geweest. Dus zowel luisteren, als erover praten, als kijken, als doen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De kernvraag is:<i> welke leeractiviteiten moeten de leerlingen verrichten?
</i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>DIDACTISCHE WERKVORMEN</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Dit element bouwt voort op de leeractiviteiten. Er zijn verschillende <i>didactische werkvormen</i>. Je hebt:</span><br />
<br />
<ul>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Voordachtsvormen </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Opdrachtsvormen</span><span face="Verdana, sans-serif"> </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Gespreksvormen</span></li>
</ul>
<br />
<br />
<span face="Verdana, sans-serif">Een <i>voordrachtsvorm</i> zal bij het leren van vaardigheden meestal <i>uitleggen en voordoen</i> betreffen. Vooral bij de meer psychomotorische vaardigheden, zoals het aanleren van een dans-move of het juist pasen van een bal, is dit een geschikte didactische werkvorm. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Hier volgen richtlijnen voor het juist toepassen van de werkvorm "uitleggen + voordoen": </span><br />
<ol>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Je doet de aan te leren handeling zonder uitleg voor</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Je doet nogmaals voor, maar nu met uitleg</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Je voert de handeling samen met je leerlingen uit</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Je laat je leerlingen de handeling uitvoeren terwijl je aanwijzingen geeft</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Je laat je leerlingen de handeling een paar keer geheel zelfstandig uitvoeren.</span></li>
</ol>
<span face="Verdana, sans-serif">Bij vaardigheden met een grote cognitieve component – zoals bijvoorbeeld werken met computerprogramma's – kunnen <i>opdrachtsvormen</i> heel goed werken. De leerlingen moeten dan zelf gaan puzzelen en al doende leren ze heel veel. Jouw rol als instructeur is dan vooral begeleidend. Je geeft hints als een leerling er echt niet meer zelf uitkomt.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><i>Gespreksvormen</i> kunnen bijdragen aan het verdiepen van inzicht. Je kunt bijvoorbeeld met je leerlingen een gesprek voeren over hoe je een aangeleerde techniek in uiteenlopende situaties kunt toepassen. Of je vraagt de leerlingen na te denken over het <i>waarom</i> van bepaalde dingen. Je hebt bijvoorbeeld net uitgelegd dat als je Y wilt gaan doen, je altijd eerst X moet doen. Je kunt dan vragen: "waarom zou dat zo zijn?" Je wacht even - alle leerlingen denken dan na - en dan noem je een leerling bij de naam en vraag je of diegene een idee heeft. Als die leerling is uitgesproken (en er is ruimte voor discussie), noem je een andere naam en vraag je of hij/zij dat ook denkt, enzovoort. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Bij deze didactische werkvorm moet je goed gesprekken kunnen leiden. Dit houdt in dat je alle leerlingen erbij betrekt, dat iedereen elkaar met respect blijft bejegenen en dat je voorkomt dat men afdwaalt. Dat laatste betekent niet dat er geen gelegenheid is voor een grapje tussendoor (een gezonde dosis humor is essentieel voor een les), alleen moet je wel voorkomen dat het een al te jolige boel wordt. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Gespreksvormen zijn ook bij uitstek geschikt om op affectieve leerdoelen te sturen. Je kunt bijvoorbeeld de van toepassing zijnde normen en waarden aan de orde stellen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De kernvraag is: </span><span face="Verdana, sans-serif"><i>Welke didactische werkvormen ga ik toepassen?</i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>ONDERWIJSLEERMIDDELEN (MEDIA)</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Welke onderwijsleermiddelen je kunt gebruiken is afhankelijk van de mogelijkheden van de leslocatie. Ideaal zijn nog altijd een flip-over of een whiteboard. Hier kun je tijdens je les dingen op schrijven en/of diagrammen schetsen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld beamers zijn dit bedrijfszekere hulpmiddelen. Als de leslocatie dergelijke mogelijkheden niet biedt en je bent met een kleine groep leerlingen, kan een multomap uitkomst bieden. Je klapt de map om en je gebruikt een elastiek om hem in positie te houden. Je doet er van te voren klaargemaakte 'sheets' in die je tijdens je les laat zien (zie foto hieronder)
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-oA7GP8GqxuI/U8QlbHdg1AI/AAAAAAAAAcc/y3SHCfxFNUk/s1600/KlapperAlsSheetHouder.JPG" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="262" src="http://1.bp.blogspot.com/-oA7GP8GqxuI/U8QlbHdg1AI/AAAAAAAAAcc/y3SHCfxFNUk/s1600/KlapperAlsSheetHouder.JPG" width="320" /></a></div>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De kernvraag is: <i>welke onderwijsleermiddelen moeten gebruikt worden?
</i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>GROEPERINGSVORMEN VAN LEERLINGEN EN (HULP)INSTRUCTEURS</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Dit heeft te maken met de ruimtelijke opstelling van de aanwezige personen. Kies je voor een klassen-opstelling of een halve of hele kring? En als je de leerlingen in groepjes laat oefenen, hoe deel je die groepjes dan in? De groeperingsvormen zijn afhankelijk van de gekozen didactische werkvormen.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De kernvraag is: <i>hoe moeten de leerlingen gegroepeerd worden?
</i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>PRODUCT-EVALUATIE</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Als je bovenstaande punten doorlopen hebt, ben je klaar om de les te gaan geven. Maar je kunt nog zo'n mooie les geven, als je leerlingen de leerdoelen niet halen, heeft het weinig zin. Je zult op een of andere manier moeten toetsen. </span><span face="Verdana, sans-serif">Alleen dan kun je weten of de les resultaat heeft gehad. Het vaststellen of de leerdoelen behaald zijn wordt </span><i style="font-family: Verdana, sans-serif;">product-evaluatie</i><span face="Verdana, sans-serif"> genoemd. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De wijze van toetsen hangt van het soort leerdoel af:</span><br />
<ul>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Cognitieve leerdoelen kun je toetsen door het stellen van kennisvragen. Het geven van de juiste antwoorden geeft aan dat ze de leerdoelen behaald hebben. </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Psychomotorische leerdoelen kun je toetsen aan de hand van observatie. De leerlingen voeren de aangeleerde handelingen uit en aan de hand van criteria beoordeel je of ze het voldoende beheersen. Eventueel kun je hiervoor een criteria-lijst of observatieschema gebruiken, waarop je de scores aantekent. </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Affectieve leerdoelen kun je eveneens met behulp van observatie beoordelen. Je kijkt of de gedragingen van een leerling getuigen van de gewenste interesses, waarden, houdingen, etc. </span></li>
</ul>
<br />
<span face="Verdana, sans-serif">Je kunt ervoor kiezen om een formeel toetsmoment in te plannen. Maar in veel gevallen is dit niet nodig. Je kunt vaak door je leerlingen tijdens de les te observeren goed beoordelen of ze de leerdoelen behalen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Besef dat het vaak niet mogelijk is dat je leerlingen de vaardigheden perfect beheersen aan het eind van de les. Meestal is het voldoende dat ze een dusdanig niveau bereiken dat ze de vaardigheid na de les met zelfstandige oefening verder kunnen perfectioneren.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Nog iets om rekening mee te houden: het leerproces gaat na de les nog een tijdje door op onbewust niveau</span><span face="Verdana, sans-serif">. De hersenen zijn dan bezig met het verwerken van de nieuwe leerstof. Dit gebeurt met name in de slaap, maar ook als een leerling andere dingen aan het doen is. Daarom kan het zijn dat de leerlingen een aangeleerde vaardigheid daags na de les aanzienlijk beter beheersen, terwijl ze verder niet meer geoefend hebben. Dit onbewust verwerken wordt </span><i style="font-family: Verdana, sans-serif;">offline consolidation</i><span face="Verdana, sans-serif"> genoemd. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">De kernvraag is: <i>welk resultaat heeft het onderwijs gehad?
</i></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><i><br /></i></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-J_7-sZfh-BI/U8VtqFMPnHI/AAAAAAAAAe4/FBREzpGDah8/s1600/ProductEvaluatie.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="486" src="http://1.bp.blogspot.com/-J_7-sZfh-BI/U8VtqFMPnHI/AAAAAAAAAe4/FBREzpGDah8/s1600/ProductEvaluatie.png" width="640" /></a></div>
<span face="Verdana, sans-serif"><i><br /></i></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Het zal je wel opgevallen zijn dat bij elk element een <i>didactische kernvraag </i>staat aangegeven. Die vragen vormen je leidraad bij de didactische analyse. Hieronder heb je ze nog eens op een rij staan:</span><br />
<ul>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Wat wil je dat je leerlingen in deze les bereiken?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Met welke gegevens moet ik rekening houden?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Hoe moet de leerstof worden geordend?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Welke leeractiviteiten moeten de leerlingen verrichten?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Welke didactische werkvormen ga ik toepassen?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Welke onderwijsleermiddelen moeten gebruikt worden?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Hoe moeten de leerlingen gegroepeerd worden?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Welk resultaat heeft het onderwijs gehad?</span></li>
</ul>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: large;"><b>Stap 2: Lesplan opstellen</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Als je de didactische analyse hebt uitgevoerd, heb je voldoende informatie om een lesplan te maken. Het lesplan is een tijdpad waarin je aangeeft wat er wanneer in de les gebeurt. Zie het als een script, zoiets dergelijks als een acteur gebruikt om te weten wat hij van moment tot moment moet zeggen en doen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">De globale opbouw van een lesplan bestaat uit drie fasen:</span><br />
<ol>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Begin</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Kern</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Einde</span></li>
</ol>
<br />
<span face="Verdana, sans-serif"><b>BEGIN </b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Allereerst houd je een inleidend praatje. Dit dient om het ijs te breken en een goed contact met je leerlingen op te bouwen. Een goed contact tussen jou en je leerlingen is bevorderlijk voor een goed verloop van je les. Ze zijn dan meer bereid om met je mee te gaan. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Het inleidende praatje kan bijvoorbeeld over een actuele gebeurtenis in het nieuws gaan. Het maakt niet uit, als je maar wel een link met het eigenlijke onderwerp van de les kan leggen. Na het inleidende praatje maak je de leerdoelen bekend en geef je aan wat het nut en belang van die leerdoelen is. Vervolgens vertel je ze hoe de les is opgebouwd. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Helaas verzuimt men vaak de <i>leerdoelen, </i>het<i> nut & belang</i> en de <i>lesopbouw</i> duidelijk en expliciet te vermelden. Maar mensen balen er enorm van als ze het gevoel krijgen dat hun tijd verspild wordt. En als het niet gauw duidelijk wordt waar je met je les heen wilt, geven ze je al heel snel het nadeel van de twijfel. Gevolg: weerstand bij je leerlingen en dus een stroever verlopende les.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Mocht je ervoor kiezen een formele toets af te nemen, dan is dit ook het moment om aan te geven dat je dus een toets gaat afnemen en ook de toetswijze en het toetsmoment bekend te maken.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>KERN</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Hierin behandel je een voor een de leerdoelen op basis van de gegevens uit je didactische analyse (beginsituatie, leeractiviteiten, didactische werkvormen, etc). Noteer in je lesplan wat je precies gaat doen. Baken de leerdoelen duidelijk af.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>EINDE</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Aan het einde van de les vat je de behandelde leerstof kort samen en daarbij verwijs je naar de leerdoelen. Doe eventueel de behandelde vaardigheid nog een keer voor. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Als je ervoor kiest om een formeel toetsmoment in te plannen, dan kun je dit ook aan het einde van de les doen. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Of je nu voor een formele toets kiest of niet, het is essentieel dat er een product-evaluatie plaatsvindt (de leerlingen krijgen dus te horen of ze de leerdoelen behaald hebben of niet). Vertel daarbij ook hoe je dat bepaald hebt.
Geef ze suggesties voor wat ze eventueel zelfstandig verder kunnen doen om hun vaardigheden te verbeteren en blik vooruit op een eventuele volgende les.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Een lesplan zou er schematisch als volgt uit kunnen zien:
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-BpGbAAYcH6c/U8QpsFhWQZI/AAAAAAAAAdU/9rQSexDdiUw/s1600/SchematischVoorbeeldLesplan.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="http://1.bp.blogspot.com/-BpGbAAYcH6c/U8QpsFhWQZI/AAAAAAAAAdU/9rQSexDdiUw/s1600/SchematischVoorbeeldLesplan.png" width="440" /></a></div>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span><span face="Verdana, sans-serif">Zoals je ziet staat er bij elk item hoeveel tijd ervoor staat. </span><span face="Verdana, sans-serif">Dit voorkomt dat je in tijdnood komt.</span><span face="Verdana, sans-serif"> </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Als je nog niet zoveel ervaring hebt met het lesgeven, is het raadzaam om helemaal uit te schrijven wat je wilt gaan zeggen en doen. Het is zeker niet de bedoeling dat je die tekst helemaal uit je hoofd kunt opzeggen, maar door het uit te schrijven repeteer je de les als het ware in gedachten. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Als je wilt, kun je bij elk onderdeel steekwoordgewijs noteren wat je wilt gaan zeggen en doen. Die notities kun je dan als spiekbrief naar je les meenemen. </span><br />
<br />
<br />
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: large;"><b>Stap 3: Lesuitvoering</b></span></span></span></span></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif">
<span face="Verdana, sans-serif"><b>ACTIELIJST</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Het is verstandig om van te voren een actie-lijst aan te maken van wat je allemaal geregeld en gecheckt moet hebben voordat de les begint (denk hierbij aan het regelen van een flip-over met stiften, hand-outs, etc).</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>IMPROVISEREN</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Je zal altijd zien dat dingen anders gaan dan gepland. Dat is op zich niet zo erg, zolang je leerlingen maar de leerdoelen halen. Als dingen anders lopen, komt het aan op improviseren. Maar heeft het dan nog wel zin om een een gedetailleerd lesplan te maken? Ja, dat heeft wel degelijk zin, want juist omdat je van te voren goed over alles hebt nagedacht, heb je je prioriteiten goed op een rij, waardoor je snel en effectief kunt schakelen als de dingen anders lopen dan verwacht.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><b>CONTROLEVRAGEN</b></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Vraag je leerlingen bij de afsluiting van elk onderdeel of alles duidelijk is en of ze nog vragen hebben.
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<br />
</span></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: large;"><b>Stap 4: Proces-evaluatie</b></span></span></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif">Zoals eerder werd gezegd kijk je bij de product-evaluatie in hoeverre de leerdoelen behaald zijn. Je gaat dan als het ware na of je op de plaats van bestemming bent aangekomen. Bij de <i>proces-evaluatie</i> ga je na hoe de les is verlopen; figuurlijk gesproken kijk je hoe de reis is gegaan. Het is raadzaam om altijd achteraf voor jezelf een schriftelijke proces-evaluatie te doen, want dit helpt je om een steeds betere instructeur te worden. Vragen die je jezelf daarbij kunt stellen zijn: </span><br />
<br />
<ul>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Heb ik de beginsituatie goed ingeschat?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Wat vond ik goed gaan?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Heb ik de benodigde tijden goed ingeschat, of liepen bepaalde onderdelen uit?</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif">Waar liep het minder lekker, en hoe zou ik het volgende keer anders kunnen doen? </span></li>
</ul>
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><br /></span></span></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Je kunt het verloop van de les daarnaast ook met je leerlingen evalueren. Dit kan waardevolle input geven. Je zou dit aan het einde van de les kunnen doen, of je geeft ze een evaluatieformulier mee, met daarbij de vraag of ze die willen invullen en teruggeven. </span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br />Met het uitvoeren van de proces-evaluatie is het plaatje compleet, zoals je kunt zien onderstaand diagram. </span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Q4RJxj1nRf8/U8VrgGkXANI/AAAAAAAAAeM/K5LL4V8A4xw/s1600/MDAschemaCompleet.png" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="486" src="http://2.bp.blogspot.com/-Q4RJxj1nRf8/U8VrgGkXANI/AAAAAAAAAeM/K5LL4V8A4xw/s1600/MDAschemaCompleet.png" width="640" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<b style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: x-large;">Samenvatting</b><br />
<span face="Verdana, sans-serif">In dit artikel heb je kunnen lezen over een algemeen stappenplan dat je kunt volgen als je een praktijkles wilt voorbereiden en uitvoeren. De stappen zijn:</span><br />
<ol><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif">
<li><span face="Verdana, sans-serif"><b>Didactische Analyse;</b> leerdoelen bepalen, beginsituatie vaststellen en een opzet maken van de onderwijsleersituatie.</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif"><b>Lesplan opstellen;</b> met daarin een begin, kern en einde.</span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif"><b>Les uitvoeren;</b> actielijst maken, improviseren waar nodig en controlevragen stellen aan het eind van elk onderdeel. </span></li>
<li><span face="Verdana, sans-serif"><b>Proces-evaluatie uitvoeren; </b>terugblikken op het verloop van de les. <b> </b></span></li>
</span></span></ol>
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Deze aanpak is breed toepasbaar; van het geven van een professionele dansles tot het aan je oma leren hoe ze met haar nieuwe smartphone moet omgaan. </span></span></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><br /></span></span></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif">Natuurlijk zal je informeler te werk gaan als je je oma leert hoe haar smartphone werkt, maar toch kan het geen kwaad om ook dit als een les voor te bereiden.</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">Ik hoop dat dit stappenplan je zal helpen prettige en succesvolle lessen te geven, want iemand iets leren is een van de meest waardevolle dingen die je voor hem/haar kunt doen!
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif">__________________________
</span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><br /></span>
<span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: x-small;">Ik heb het hier gepresenteerde stappenplan gebaseerd op het Model Didactische Analyse, zoals beschreven in het "Blauwe Boekje" (Handleiding voor de instructeur) van de Koninklijke Landmacht (1e druk, 1984). </span></span></span><br />
<span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif"><span face="Verdana, sans-serif" style="font-size: x-small;">Het diagram is iets anders weergegeven dan in het Blauwe Boekje. Ik heb hiervoor gekozen omdat het zo beter bij de opbouw van dit artikel past. </span></span></span>Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-21410329205047351132014-05-26T07:53:00.001-07:002014-05-26T07:57:37.798-07:00Variatie aanbrengen in het dansenIn de spannende roman “<i>De Judas Documenten</i>” van Rainer M. Schröder, raakt één van de hoofdpersonen in een zwaardgevecht met een vampier verwikkeld. Tijdens het gevecht herinnert de hoofdpersoon zich dat zijn scherm-instructeur ooit zei dat de meeste vechters zich beperken tot een paar manoeuvres die zij zeer goed beheersen. Als je er achter komt welke manoeuvres steeds terugkomen, dan kun je je tactiek daarop afstemmen.
<br />
<br />
Ik zie dat ook bij het dansen. Veel dansers beperken zich tot slechts een klein aantal dansmoves. Als je goed oplet, zie je dat zelfs zeer bedreven dansers vaak een relatief beperkt repertoire aan moves gebruiken. Het komt voort uit de menselijke neiging zich volgens gewoontepatronen te bewegen. Om maar eens wat beeldspraak te gebruiken: je kiest eerder voor de bekende snelweg dan voor een onbekend zandpad.
<br />
<br />
Je kunt dit ondervangen door heel bewust variatie aan te brengen. Ikzelf houd al langere tijd een notitieboek bij waarin ik dansmoves noteer (daarbij maak ik veel gebruik van <a href="http://arjanio.blogspot.nl/2014/02/danspassen-in-footscript.html" target="_blank">FootScript</a>). Van tijd tot tijd lees ik die notities terug om de 'vergeten' moves weer in herinnering te brengen. Ook is het goed om geregeld naar dansvideo's op bijvoorbeeld YouTube te kijken. Wees daarbij niet afkerig van eenvoudige figuren, want die kunnen hele verrassende variaties zijn waar je zelf nooit op zou zijn gekomen. Durf te experimenteren op de dansvloer!
Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-6191154466296802552014-05-18T11:33:00.004-07:002014-05-18T11:41:00.516-07:00OnvoorspelbaarheidIn deze snel veranderende wereld zijn beheersbaarheid en voorspelbaarheid een illusie. Je kunt gewoon niet alle eventualiteiten incalculeren. Ook al analyseer je alles nog zo grondig en bereken je alle risico's nog zo zorgvuldig, er zullen altijd wel dingen gebeuren die je totaal niet zag aankomen.
<br><br>
Hoewel die onvoorspelbaarheid ons soms bijzonder onaangename verrassingen kan bezorgen, kan het ook onverwachte kansen bieden. Het te boven kunnen komen van tegenslagen – en het kunnen benutten van onverwachte kansen – is een kunst. En net als de onvoorspelbaarheid zelf, heeft ook de kunst om er mee om te gaan iets ongrijpbaars. Er is geen vastomlijnde methode voor, het lijkt meer een kwestie van <i>mindset</i> te zijn.
<br><br>
Omdat ik het zo'n belangrijk onderwerp vind, zal ik er op dit blog vaker op terugkomen. Alle posts die hier over gaan zullen gelabeld worden als “veerkracht”.
<br><br>
Veerkracht verwijst naar het metafoor van de rietstengel in de storm. De rietstengel buigt mee met de wind en zal daardoor niet breken. Hoewel het vermogen met onvoorspelbaarheid om te gaan meer is dan alleen maar meebuigen, kies ik er toch voor om het met "veerkracht" aan te duiden. Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-70694903420189978782014-02-08T14:02:00.002-08:002014-02-24T14:04:15.827-08:00Danspassen onthouden met FootScriptJe kunt danspassen in woorden beschrijven, bijvoorbeeld: "doe op tel 1 met links een stap naar voren, maak op 2 met rechts een pas op de plaats, en doe op tel 3 met links een stap naar achteren, etc." Deze verbale instructies zijn echter heel lastig te volgen. En dan zijn dit nog vrij eenvoudige instructies, kun je nagaan hoe moeilijk het wordt als het om complexer voetenwerk gaat. Het is daarom veel handiger om een visueel notatiesysteem te hebben waarmee je danspassen weergeeft. Een veelgebruikte manier hiervoor is het tekenen van voetafdrukken zoals je hieronder ziet:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-uiF0GNWyItg/Uve2Tk573kI/AAAAAAAAAYI/FVhQr4elg-w/s1600/VoetAfdrukkenNatuurgetrouw.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-uiF0GNWyItg/Uve2Tk573kI/AAAAAAAAAYI/FVhQr4elg-w/s1600/VoetAfdrukkenNatuurgetrouw.png" height="320" width="315" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<br />
Deze relatief natuurgetrouwe voetafdrukken zijn echter vrij bewerkelijk om te tekenen, zeker als je ondertussen aan het uitvogelen bent hoe de danspassen in een dansmove ook al weer gaan.<br />
<br />
Ik vroeg me af of ik de voetafdrukken niet verder kon vereenvoudigen. Ik bedacht me dat de vereenvoudigde symbolen in ieder geval aan de volgende twee eisen moeten voldoen:<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<ol>
<li>Duidelijk onderscheid tussen linker- en rechtervoet.</li>
<li>Duidelijk onderscheid tussen de voor- en achterkant van de voet.</li>
</ol>
<br />
<br />
Hieronder zie je hoe ik de voetafdrukken vereenvoudigd heb:<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-6aLlW_MAXyc/Uve_XNj455I/AAAAAAAAAYs/zeYeZOuyd38/s1600/AfdrukNaarSymbool.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-6aLlW_MAXyc/Uve_XNj455I/AAAAAAAAAYs/zeYeZOuyd38/s1600/AfdrukNaarSymbool.png" height="320" width="205" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
De vereenvoudigde voetafdrukken zijn gemakkelijk te tekenen, ook als je ze haastig neerkrabbelt blijven ze duidelijk herkenbaar. En daarbij voldoen ze aan beide eisen. Ik heb deze schrijfwijze 'FootScript' genoemd.<br />
<br />
<h3>
Taps en kicks noteren</h3>
Bij het maken van een stap verplaats je je gewicht van je ene voet naar je andere voet. Maar bij het dansen kun je naast stappen ook taps en kicks maken. Als je een tap of kick maakt, verplaats je je gewicht niet. De symbolen hiervoor zijn:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-rJljm2u-Q2U/UvaWGLgyEVI/AAAAAAAAAWY/TT8oRGPTRzU/s1600/TapsAndKicks.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-rJljm2u-Q2U/UvaWGLgyEVI/AAAAAAAAAWY/TT8oRGPTRzU/s1600/TapsAndKicks.png" height="320" width="214" /></a></div>
<br />
<br />
<h3>
Gewoon lopen in FootScript</h3>
Hoe kun je FootScript gebruiken? Allereerst een eenvoudig voorbeeld: gewoon lopen. Hieronder zie je de weergave van drie stappen.<br />
( Als je de weergave vergroot wilt zien, kun je er op klikken.)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-PA176I462Vc/UvaWyEHQPcI/AAAAAAAAAWw/zlCalq0fQ78/s1600/GewoonLopenFootscript.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-PA176I462Vc/UvaWyEHQPcI/AAAAAAAAAWw/zlCalq0fQ78/s1600/GewoonLopenFootscript.png" height="230" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
Vanuit stilstand (0) zet je met links een stap naar voren (1), vervolgens zet je een stap met rechts (2) en weer met links (3).<br />
<br />
Je kunt ook op de plaats stappen; je verplaatst dan wel je lichaamsgewicht van je ene naar je andere voet, maar je zet je voet niet ergens anders neer. Dit geef je aan middels stippen in de voetafdruksymbolen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wkz87QSKQOc/UvaWsCnp-NI/AAAAAAAAAWo/R9O3Yche_jw/s1600/OpPlaatsStappen.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-wkz87QSKQOc/UvaWsCnp-NI/AAAAAAAAAWo/R9O3Yche_jw/s1600/OpPlaatsStappen.png" height="106" width="400" /></a></div>
<br />
Dus op 1 stap je met links op de plaats, op 2 met rechts en op 3 weer met links.<br />
<br />
<h3>
Danspassen in FootScript</h3>
Hoe kun je het gebruiken om danspassen te noteren? Je maakt hierbij gebruik van de telling van de muziek; je noteert per tel wat je met welke voet doet. In dansen zoals salsa, bachata en zouk wordt gebruik gemaakt van blokken van 8 tellen. In de basisstap van de salsa maak je stappen op tel 1,2,3 en 5,6,7. Op tel 4 en 8 doe je niks, dat zijn dus rustmomenten. Die geef je aan met onderstaand teken:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-XnQWD_LyoyU/UvaW4bY5SxI/AAAAAAAAAW4/X1kV8c9Jkmo/s1600/RustTeken.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-XnQWD_LyoyU/UvaW4bY5SxI/AAAAAAAAAW4/X1kV8c9Jkmo/s1600/RustTeken.png" height="200" width="110" /></a></div>
<br />
Als je bekend bent met het notenschrift, zul je hierin het symbool voor de kwartrust herkennen.<br />
<br />
De basisstap van de salsa ziet er in FootScript zo uit:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ytLKncCNcxo/UvZ0-vTJoDI/AAAAAAAAAV0/BFbmFPbWPy0/s1600/SalsaFootscript.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ytLKncCNcxo/UvZ0-vTJoDI/AAAAAAAAAV0/BFbmFPbWPy0/s1600/SalsaFootscript.png" height="296" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
Zoals je ziet maak je op tel 2 en op tel 6 een pas op de plaats (zie stip in voetafdruk).<br />
<br />
Hieronder zie je de basisstap van de bachata. Zoals je ziet maak je op tel 4 en 8 een tap.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Nw4ADgI_DuY/UvaXN6P1xNI/AAAAAAAAAXQ/OZXXwbNO63U/s1600/BachataFootscript.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-Nw4ADgI_DuY/UvaXN6P1xNI/AAAAAAAAAXQ/OZXXwbNO63U/s1600/BachataFootscript.png" height="216" width="400" /></a></div>
<br />
Omwille van de overzichtelijkheid is het handig om de stappen groter weer te geven dan ze in werkelijkheid zijn. Dit moet je bij het lezen van FootScript echter wel in gedachten houden!<br />
<br />
Wat kun je doen als een reeks danspassen meer dan 8 tellen beslaan? Dan kun je aan elk blok (van 8 tellen) een letter uit het alfabet toekennen. Als een dansmove bijvoorbeeld 3 blokken beslaat, heb je dus een blok A, B en C. In het 1e blok heb je dan A1 t/m A8, in het tweede B1 t/m B8 en in het derde blok C1 t/m C8.<br />
<br />
<h3>
Pivoteren</h3>
In veel dansen komen moves voor waarin je pivoteert. Pivoteren wil zeggen dat je een draaiing maakt op de bal van je voet(en). Als je bijvoorbeeld 90° op je linkervoet pivoteert, kun je dat zo noteren:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-NmjyFx2BcAw/UvaqO6RytfI/AAAAAAAAAX4/mYvpLVt9a80/s1600/Pivoteren.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-NmjyFx2BcAw/UvaqO6RytfI/AAAAAAAAAX4/mYvpLVt9a80/s1600/Pivoteren.png" height="199" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<br />
<br />
<h3>
Verandering van richting in FootScript</h3>
Vaak verander je van richting tijdens het dansen. Dit kan het aflezen lastiger maken, Neem bijvoorbeeld onderstaande stappen (is een willekeurig voorbeeld):<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-EwZBlrD3occ/UvaXUrcqugI/AAAAAAAAAXY/X6OscUWWWDc/s1600/RichtingVeranderen1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-EwZBlrD3occ/UvaXUrcqugI/AAAAAAAAAXY/X6OscUWWWDc/s1600/RichtingVeranderen1.png" height="295" width="400" /></a></div>
<br />
Als je dit leest terwijl je de stappen ondertussen uitvoert, moet je de notatie op tel 3 en 4 in gedachten roteren.<br />
<br />
Het is veel makkelijker lezen als het zo genoteerd is:<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-lM-MMHOW1yU/UvaX9i77ycI/AAAAAAAAAXo/FBDqB3kMjAk/s1600/RichtingVeranderen2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-lM-MMHOW1yU/UvaX9i77ycI/AAAAAAAAAXo/FBDqB3kMjAk/s1600/RichtingVeranderen2.png" height="400" width="397" /></a></div>
<br />
<br />
Met behulp van het kruis-met-pijl symbool geef je aan dat de richting verandert. Zoals je ziet is er op tel 3 bij het noteren een kwartslag gedraaid. De voetafdrukken op papier staan weer in dezelfde richting als je eigen voeten. Je hoeft het kruis/pijl symbool alleen erbij te zetten als je de notatie weer een kwartslag of meer draait. Vandaar dat je het symbool bij tel 2 en 4 niet ziet staan.<br />
<br />
<h3>
Mogelijkheden en beperkingen van FootScript</h3>
Tot slot is het goed in gedachten te houden dat je met FootScript niet alles van een dansmove kunt vastleggen. Het enige wat je eruit kunt aflezen is wat je per tel met je voeten doet. Het zegt verder niets over wat je met de rest van je lichaam doet en hoe je precies je voet neerzet, dus of je land op je hiel, op de hele voet of op de bal van je voet (zoals het in de salsa gebruikelijk is). Ook zegt het niets over de stijl van bewegen (krachtig of vloeiend).<br />
<br />
<br />
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-69125264041753679902014-02-01T11:44:00.000-08:002014-02-01T13:37:24.886-08:00De toekomst van het boekFilosoof Bas Haring merkte gisteren in dagblad <i>Trouw</i><sup>1 </sup>op:<br />
<br />
<i>"Via boeken kan ik kennis tot mij nemen. Alleen zit de kennis die in mijn hersenen zit, niet in mijn hoofd in de structuur van een boek, maar in de vorm van allerlei fragmentarische gegevens die zich heel dynamisch, steeds weer anders met elkaar verbinden. Het is zeer de vraag of het boek, de lineaire tekst, de meest efficiënte manier is om de kennisstructuur in mijn hoofd te verkrijgen. Ik kan me goed voorstellen dat een veel fragmentarischer manier van kennisoverdracht, die als oppervlakkig wordt gezien, misschien veel efficiënter is. En dan is het misschien wel een teken van vooruitgang als we het fenomeen boeken minder nodig zouden hebben."</i>
<br />
<br />
Met al die toestanden rond boekenketen Polare zat ik van de week zelf ook over de toekomst van het boek te denken en ik kwam tot ongeveer dezelfde conclusie als Haring. Een boek is geen efficiënte manier om kennis tot je te nemen. Iedere scholier en student die door de studieboeken moet worstelen kan dat beamen. De vraag is: heeft het boek nog toekomst of is het hopeloos achterhaald?<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
Ooit was het boek een fantastische uitvinding. Het was een enorme verbetering ten opzichte van de boekrollen die tot dan toe in zwang waren. Boeken zijn veel compacter, er kan veel informatie in een relatief klein volume. Daarbij is een boek ook veel gemakkelijker in gebruik dan een meterslange boekrol.<br />
<br />
Maar zoals Haring terecht opmerkt: kennis zit niet in je hoofd in de structuur van een boek. Ik denk dan ook dat het boek geen toekomst heeft, ook het e-book niet (novellen en romans uitgezonderd; voor verhalen zijn boeken vanwege de lineariteit juist heel geschikt).
<br />
<br />
Een van de grootste nadelen van boeken vind ik dat je niet kunt 'zoomen'. Als je bijvoorbeeld studiestof nog eens wilt doornemen voor een tentamen, dan is het niet fijn als je weer door lappen gedetailleerde tekst moet ploegen. Je wilt de grote lijnen overzien. En als er iets is waar je toch nog even dieper op in wilt gaan, dan is het prettig als je op de details kunt inzoomen.
<br />
<br />
Met het maken van aantekeningen kun je dit probleem gedeeltelijk ondervangen. Maar dit is ook weer een tijdrovend karwei. En goed aantekeningen maken is een kunst op zich (Scott Young heeft een heel goed artikel geschreven over een benadering die hij '<a href="http://www.scotthyoung.com/blog/2008/03/06/learn-more-study-less-flow-based-notetaking/" target="_blank">Flow-Based Notetaking</a>' noemt. Ik vind het nogal een mond vol, dus ik noem het 'Flownotes', of nog korter: 'Flonotes').<br />
<br />
Een toepassing als <a href="http://prezi.com/">Prezi</a> is ideaal. Als je een prezi opent, dan zie in in eerste instantie alleen de grote lijnen in een soort diagram weergegeven. Maar als je inzoomt, wordt meer gedetailleerde informatie zichtbaar. Ik vind het echt een briljante vondst!
<br />
<br />
Ik denk dan ook dat het boek steeds meer zal worden verdrongen door meer dynamische en interactieve manieren van informatie presenteren zoals Prezi.<br />
<br />
_______________________________________________<br />
<br />
<sup>1</sup>Dijk, Mark van,'Wat is het boek waard?', <i>Trouw</i> 31 januari 2014.Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-5042092695371064712014-01-26T10:57:00.001-08:002014-01-26T11:12:58.440-08:00DenkgereedschapDr. Edward de Bono vertelt in zijn boek "Leer uzelf denken" het volgende verhaal:<br />
<br />
<i>"Een ontdekkingsreiziger komt net terug van een reis naar een onbekend eiland. Hij doet verslag van een rokende vulkaan en een vogel die niet kan vliegen. Dat waren de dingen die zijn aandacht hadden getrokken en meer had hij eigenlijk niet te melden. Omdat men dit een nogal mager verslag vond stuurde men hem terug met de volgende specifieke instructies: 'Kijk naar het noorden en schrijf op wat u ziet, kijk dan naar het oosten en schrijf op wat u ziet en doe het zelfde voor achtereenvolgens het zuiden en het westen.' Dit keer keerde de ontdekkingsreiziger terug met een gedetailleerd verslag."</i><br />
<br />
Uit dit verhaal kunnen we opmaken dat:<br />
<ol>
<li>Onze aandacht automatisch wordt getrokken door dingen die op de een of andere manier onze belangstelling wekken. Een hele hoop andere zaken ontgaan ons daardoor volkomen. Daardoor hebben we vaak een zeer incompleet beeld van de dingen.</li>
<li>We meer zien als we onze aandacht bewust richten. </li>
</ol>
Verder valt op dat de ontdekkingsreiziger zijn aandacht bewust ging richten omdat hij daartoe geïnstrueerd werd. Dat is een heel belangrijk punt: als we onze aandacht bewust willen richten, dan moeten we daartoe geïnstrueerd worden. Die instructies hoeven niet per se van een ander te komen, je kunt ook jezelf instructies geven.<br />
<br />
De Bono heeft een verzameling van (zelf)instructies gemaakt waarmee je je aandacht kunt richten. Hij heeft ze DATT genoemd (Direct Attention Thinking Tools). Je kunt ze zien als gereedschappen die je helpen je aandacht te richten op bepaalde aspecten van een kwestie of situatie.<br />
<br />
Het zijn er tien:<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<ol>
<li>PMI</li>
<li>CAF</li>
<li>C&S</li>
<li>AGO</li>
<li>APC</li>
<li>OPV</li>
<li>FIP</li>
<li>RAD</li>
<li>KVI</li>
<li>DOCA</li>
</ol>
<div>
Ze worden hieronder nader toegelicht. Elke DATT heeft een eigen symbool. Als je dat prettig vindt, kun je die symbolen gebruiken. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>PMI: Plus, Minus, Interesting</b></div>
Deze tool helpt je een evenwichtige kijk op een kwestie te krijgen. Je handelt als volgt: gedurende 1-2 minuten schrijf je dingen op die je positief aan de kwestie vindt, daarna schrijf je gedurende 1-2 minuten de dingen op die je negatief vindt en ten slotte schrijf je 1-2 minuten dingen op die je positief noch negatief vindt, maar die je op de een of andere manier wel interessant vindt. Meestal zijn dat dingen die je je afvraagt. Neem bijvoorbeeld het voorstel alle auto's geel te spuiten. Een voordeel is dat alle auto's goed zichtbaar zijn, een nadeel is dat het moeilijker wordt je eigen auto op een parkeerplaats terug te vinden. Interessant is de vraag of er auto's in verschillende tinten geel zullen verschijnen.<br />
PMI is heel persoonlijk, het kan zijn dat iemand anders met totaal andere punten komt. Er is geen goed of fout.<br />
Het lijkt sterk op het bekende lijstje met pluspunten en minpunten, maar doordat je ook 'interessante' punten opschrijft is het toch anders. Als je alleen maar plus- en minpunten opschrijft kan het zijn dat je kringetjes blijft draaien en niet verder komt. Dat is tenminste mijn ervaring. Maar met PMI kun je tot hele verfrissende inzichten komen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iMIZWVVkLbg/UuVW4Bkq57I/AAAAAAAAATg/vhWMahLOjes/s1600/PMI.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-iMIZWVVkLbg/UuVW4Bkq57I/AAAAAAAAATg/vhWMahLOjes/s1600/PMI.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<b>CAF: Consider All Factors</b><br />
Hierbij noteer je m.b.t. een kwestie alle relevante zaken op die je te binnen schieten. Daar mag je best even de tijd voor nemen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je een mooi bankstel in de meubelzaak hebt gezien, maar dat je na het doen van een CAF besefte dat hij met geen mogelijkheid door het trapgat past. Als je dat bankstel impulsief had gekocht, had je mooi met een probleem gezeten.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-DfrSsL05bCg/UuVXNS8lHbI/AAAAAAAAAT4/ymBfAQvOqPA/s1600/CAF.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-DfrSsL05bCg/UuVXNS8lHbI/AAAAAAAAAT4/ymBfAQvOqPA/s1600/CAF.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<b>C&S: Consequences and Sequel</b><br />
Deze tool richt je aandacht op mogelijke toekomstige gevolgen van een keuze. Uiteraard kan niemand de toekomst voorspellen, maar toch is het zinvol om na te denken wat de gevolgen op korte, midden en lange termijn zouden kunnen zijn. Soms besef je ineens mogelijke consequenties die je anders over het hoofd had gezien.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-impmg6leYt0/UuVXNm9TGKI/AAAAAAAAAUc/Svf-htRmTww/s1600/CnS.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-impmg6leYt0/UuVXNm9TGKI/AAAAAAAAAUc/Svf-htRmTww/s1600/CnS.png" height="128" width="320" /></a></div>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b>AGO: Aims, Goals, Objectives</b><br />
Terecht wordt vaak het belang van helder omschreven doelstellingen benadrukt. Als je niet helder voor ogen hebt wat je precies wilt bereiken, loop je kans maar wat rond te blijven dobberen. Deze tool spoort je aan je doelstellingen helder te formuleren.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-KnyDEx4mPiI/UuVXNTdHLaI/AAAAAAAAATw/9uh1YOG8Fc0/s1600/AGO.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-KnyDEx4mPiI/UuVXNTdHLaI/AAAAAAAAATw/9uh1YOG8Fc0/s1600/AGO.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<b>APC: Alternatives, Possibilities, Choices</b><br />
Soms staar je je zo blind op een benadering dat het niet in je op komt dat het ook anders kan. En misschien is er zelfs wel een betere benadering. Deze tool herinnert je eraan dat er altijd meerdere wegen naar Rome zijn. Je geeft jezelf bewust de instructie de verschillende mogelijkheden in kaart te brengen. Het kan gaan om het bedenken van verschillende verklaringen voor een gebeurtenis. Vaak zijn we geneigd om de eerste de beste verklaring die in ons opkomt als waarheid te zien. Je kunt de APC ook gebruiken om verschillende oplossingen te bedenken.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-h5kQdlk-b9w/UuVXNU_Cs0I/AAAAAAAAAUA/Jh0Y4eIvvWE/s1600/APC.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-h5kQdlk-b9w/UuVXNU_Cs0I/AAAAAAAAAUA/Jh0Y4eIvvWE/s1600/APC.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<b>OPV: Other People's View</b><br />
Je hebt vrijwel altijd met andere mensen te maken. Zonder steun van anderen krijg je bijna niets voor elkaar, en als anderen je tegenwerken kun je het knap lastig hebben. Daarom is het goed bewust aandacht te besteden aan hoe anderen mensen tegen iets aan kijken. Uiteraard moet je hierbij ervoor waken dat je gaat 'gedachten lezen' en voor de ander gaat invullen wat hij/zij wel zal denken.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-y0hy4lG1pts/UuVXOxZQTlI/AAAAAAAAAUs/Ddw-vLM1fMw/s1600/OPV.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-y0hy4lG1pts/UuVXOxZQTlI/AAAAAAAAAUs/Ddw-vLM1fMw/s1600/OPV.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<b>FIP: First Important Priorities</b><br />
Met behulp van deze tool ga je na wat de hoogste prioriteit heeft. Het heeft pas zin een FIP te doen als je een of meerdere van bovenstaande tools gebruikt hebt.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-4W207Q7AOkI/UuVXOF2zrXI/AAAAAAAAAUY/M9WeiKwbW4Y/s1600/FIP.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-4W207Q7AOkI/UuVXOF2zrXI/AAAAAAAAAUY/M9WeiKwbW4Y/s1600/FIP.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<b>RAD: Recognize, Analyze, Divide</b><br />
Veel zaken kunnen zo complex zijn dat je aanvankelijk niet weet waar je moet beginnen. Je ziet dan door de bomen het bos niet meer. Deze tool is gericht op het krijgen van overzicht. Vragen hierbij zijn: 'herken ik het?', 'kan ik het analyseren?', 'kan ik het opsplitsen?'<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-02UkWwZiooc/UuVXPFgHbBI/AAAAAAAAAUo/kKOcmTQy-oE/s1600/RAD.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-02UkWwZiooc/UuVXPFgHbBI/AAAAAAAAAUo/kKOcmTQy-oE/s1600/RAD.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<b>KVI: Key Values Involved</b><br />
Je wilt zodanig handelen dat er zoveel mogelijk aan behoeften wordt voldaan (van jezelf en/of anderen). Je moet dan wel eerst weten wat die behoeften precies zijn. Wat vind je nu echt belangrijk? Welke waarden spelen een rol? Pas als je dat weet, kun je nadenken over hoe je het beste kunt handelen. de KVI-tool richt je aandacht op de wezenlijke waarden in een situatie.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-1HNOV6YqRxY/UuVXOV3cEZI/AAAAAAAAAUU/ihg2s9IkH5E/s1600/KVI.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-1HNOV6YqRxY/UuVXOV3cEZI/AAAAAAAAAUU/ihg2s9IkH5E/s1600/KVI.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<b>DOCA: Decision/Design, Outcome, Channels, Action</b><br />
Als je een route uitstippelt, dan doe je dat met de bedoeling om uiteindelijk op pad te gaan. Uiteindelijk is denken gericht op handelen. Als je denkt, dan zul je daar in de regel acties aan verbinden. De DOCA-tool gebruik je om van denken naar actie te gaan. Het is de fase van besluitvorming. Vragen hierbij zijn: 'wat ga ik doen?', 'wat is de gewenste uitkomst en hoe kom ik daar?', 'welke acties moeten ondernomen worden?'<br />
<i>Channels</i> staat voor de verschillende beschikbare 'actiekanalen', met andere woorden: de diverse handelingsmogelijkheden. Soms merk je dat je na een denksessie nog niet zover bent dat je beslissingen kunt nemen. Stel dan in ieder geval vast wat er uit het denkwerk naar voren gekomen is. Dit helpt je om uiteindelijk alsnog tot een beslissing en plan te komen. <br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-OpKj4a_ZFw8/UuVXN67xfPI/AAAAAAAAAUE/xhd3ssixyNo/s1600/DOCA.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-OpKj4a_ZFw8/UuVXN67xfPI/AAAAAAAAAUE/xhd3ssixyNo/s1600/DOCA.png" height="128" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
Waarom is het bewust richten van je aandacht zo belangrijk?<br />
Waar je je aandacht op richt is bepalend voor wat je waarneemt. Volgens De Bono - en ik ben het helemaal met hem eens - is waarneming, oftewel <i>perceptie</i> een cruciaal aspect van het denkproces. Perceptie heeft niet alleen een enorme invloed op je denken, maar ook op je emoties en je handelen. De Bono wijst er verder op dat menselijke fouten vaker te wijten zijn aan gebrekkige perceptie dan aan een gebrekkige redenatie.<br />
<br />
Het lijkt wat gekunsteld allemaal met die afkortingen. Maar ik kan uit eigen ervaring zeggen dat het heel goed werkt. Ik sta er zelf eigenlijk iedere keer verbaasd van hoeveel evenwichtiger en vollediger ik denk als ik gebruik maak van bovenstaande zelfinstructies.<br />
<br />
Probeer het gewoon zelf eens uit!<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<br />
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-50164848577275498842014-01-22T13:35:00.001-08:002014-01-23T02:03:42.614-08:00Leidraad voor krachttrainingFitness-expert Adam Campbell geeft in zijn boek "<i>The Men's Health Big Book Of Exercises</i>" een aantal aanwijzingen voor krachttraining. Het zijn geen wetten van Meden en Perzen, maar nuttige richtlijnen die je naar eigen inzicht kunt toepassen. Ze volgen hieronder:
<br />
<br />
<b>Hoeveel gewicht?</b><br />
Kies het zwaarste gewicht waarmee je het voorgeschreven aantal <i>reps</i> (= herhalingen) kunt volbrengen. Welk gewicht dat is moet je proefondervindelijk vaststellen. Dat is in het begin lastig, maar geen zorgen: je leert snel in te schatten welk gewicht je moet pakken.
<br />
<br />
<a name='more'></a><b>Hoeveel reps?</b><br />
Voor vetverlies geldt dat tussen de 8 en 15 reps per <i>set</i> het beste is. Maar als je kracht wilt opbouwen is het raadzaam om<i> rep ranges</i> af te wisselen. Dit wordt “undulating periodization” genoemd. Bijvoorbeeld: maandag 5 reps, woensdag 15 reps, vrijdag 10 reps.
<br />
<br />
<b>Hoeveel sets?</b><br />
Vuistregel: zoveel sets als nodig om minstens 25 reps voor een spiergroep te doen. Dus als je 5 reps doet, dan doe je 5 sets en als je 15 reps doet, volstaan 2 sets. Doe in ieder geval niet meer dan 50 reps per spiergroep.
<br />
<br />
<b>Hoeveel oefeningen per spiergroep?</b><br />
Eén oefening is genoeg. De spieren zijn dan nog fris waardoor je het meeste uit de oefening haalt. Je kunt natuurlijk wel een extra oefening doen als je een spiergroep extra aandacht wilt geven (prioritizing a muscle group). Dit doe je dan voor een periode van vier weken. De total-set-per-workout-regel (van maximaal 25 sets, zie hieronder) blijft wel van toepassing. Dit betekent dat je wat minder doet voor de andere spiergroepen. Let op of je niet verzwakt, want dan is de belasting te hoog.<br />
<div>
<br /></div>
<b>Hoelang moet de workout zijn?</b><br />
Vuistregel: 12 – 25 sets per workout. Dit is de som van alle sets die je in de workout doet, exclusief warming up en cooling down. Meer dan 25 sets is niet van toegevoegde waarde (verminderde meeropbrengst.)
<br />
<br />
<b>Hoelang rusten tussen de sets?</b><br />
Als je met zware gewichten traint en dus weinig reps doet, dan moet je langer rusten. Je gebruikt dan namelijk vooral fast-twitch spiervezels omdat die de meeste kracht leveren. Ze zijn alleen wel snel uitgeput en hebben een langere hersteltijd nodig. Vandaar de langere rusten.
Als je met lichte gewichten traint en veel reps doet, dan kun je kort rusten. Je gebruikt dan vooral de slow-twitch spiervezels. Die herstellen sneller.
<br />
<br />
Richtlijn voor rusttijden:<br />
<b><br /></b>
<br />
<table border="2" bordercolor="#000000" cellpadding="8" cellspacing="0">
<tbody>
<tr style="background-color: #c8c8c8;">
<td><b>Aantal Reps</b></td>
<td><b>Rusttijd</b></td>
</tr>
<tr>
<td>1-3 reps</td>
<td>3-5 minuten</td>
</tr>
<tr>
<td>4-7 reps</td>
<td>2-3 minuten</td>
</tr>
<tr>
<td>8-12 reps</td>
<td>1-2 minuten</td>
</tr>
<tr>
<td>13+ reps</td>
<td>1 minuut</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
Je kunt rusttijden halveren door te alterneren tussen oefeningen: na een set van de ene oefening doe je een set voor een oefening van een andere spiergroep. Je kunt een tegenovergestelde spiergroep doen of een upperbody aan een lowerbody oefening koppelen.
<br />
<br />
Voorbeeld:<br />
<ol>
<li>Eén set benchpress (6 reps)</li>
<li>Rust 1 minuut (in plaats van 2 minuten)</li>
<li>Doe set dumbbell row (6 reps)</li>
<li>Rust 1 minuut (in plaats van 2)</li>
<li>Weer een set benchpress.</li>
</ol>
Over circuits
hierbij doe je nadat je een set van een oefening hebt gedaan meteen een set voor een volgende oefening (met of zonder rust). Op die manier doe je 3 of meer (4, 5 of zelfs 10) oefeningen achter elkaar. Als je een circuit voltooid hebt, kun je even rusten voordat je een 2e ronde doet.
Meestal worden upperbody oefeningen afgewisseld met lowerbody oefeningen. (ik denk dat het er vooral omgaat dat je niet een spiergroep 2x achter elkaar belast.)<br />
<br />
<b>Hoe vaak krachttraining per week? </b><br />
Minstens 2x, maar in het ideale geval 3-4x. Je moet in ieder geval 48 uur rust hebben tussen 2 krachttraining workouts. Uit onderzoek blijkt dat gedurende 48 uur na de workout er een verhoogde spiereiwit synthese is in het lichaam (de stofwisseling is ook verhoogd gedurende die periode en daardoor extra calorieën verbranding). Je kunt het beste weer trainen als het herstel na die 48 uur voltooid is.<br />
<br />
Voor wat betreft de workout heb je twee opties:<br />
<ul>
<li>Total body workout </li>
<li>Upper-lower split </li>
</ul>
Adam Campbell beveelt vooral de total body workout aan, omdat je een sterkere afterburn (=verhoogde stofwisseling in de periode na de workout) krijgt doordat je meer spieren aan het werk zet. Het is dus goed voor als je vet kwijt wilt. Het is ook effectief voor spieropbouw.
Het voordeel van een upper-lower split is dat je de spieren van beide helften harder kunt trainen, alleen heb je dan wel meer hersteltijd nodig. In een week kan het er zo uit zien:<br />
<br />
<table cellpadding="4">
<tbody>
<tr>
<td>Ma:</td>
<td>upper body</td>
</tr>
<tr>
<td>Di:</td>
<td>lower body</td>
</tr>
<tr>
<td>Wo:</td>
<td>upper body</td>
</tr>
<tr>
<td>Do:</td>
<td>lower body</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Je kunt experimenteren met zowel total body als upper-lower split en kijken wat je het beste bevalt.<br />
<br />
<b>Hoe snel moet ik de gewichten heffen?</b><br />
Doe dit: laat langzaam zakken en hef snel. Het langzame zakken is een excentrische contractie, en uit onderzoek blijkt dat een langer aangehouden excentrische contractie een sterkste prikkel geeft tot kracht opbouw. Het snelle heffen is een concentrische contractie. Door snel te heffen activeer je de meeste spiervezels tegelijk.<br />
<br />
Dus voor de meeste oefeningen kun je het zo doen:<br />
<ol>
<li>Laat het gewicht gedurende 2 a 3 seconden zakken;</li>
<li>Pauzeer 1 seconden in de down position;</li>
<li>En hef het gewicht zo snel als je kunt op een beheerste manier (let dus op een goede vorm).</li>
</ol>
<br />
Er is een uitzondering; als je een oefening explosief moet doen, voer je hem snel uit, van begin tot eind.<br />
<br />
<b>Heb je een <i>spotter</i> nodig?</b><br />
Dat is wel aan te bevelen, zeker bij bankdrukken met een halter is dat wel zo veilig. Als je geen spotter hebt, kun je bankdrukken met dumbbells in plaats van een halter. Als je het niet meer trekt, kun je die gewoon op de grond laten vallen.
<br />
<br />
<b>“There is no such thing as a bad rep”</b><br />
Je kunt 3 rep ranges onderscheiden:<br />
<ol>
<li>Low repetitions (1-5)</li>
<li>Medium repetions (6-10)</li>
<li>High repetitions (11+)</li>
</ol>
<br />
Bij de low repetitions train je met de zwaarste gewichten. Dit zorgt voor een hoge spanning in de spieren waardoor het lichaam het aantal <i>myofibrillen</i> doet toenemen. Dit geeft extra krachtopbouw en die spieren groeien (myofibrillar hypertrophy).<br />
<br />
Bij de hight repetitions train je met lichte gewichten. Doordat de spieren langere tijd achter elkaar in actie zijn zullen het aantal <i>mitochondriën</i> in de spiervezels toenemen. Dit zorgt voor een hogere vetverbranding en een groter uithoudingsvermogen. Het vochtvolume neemt toe en dat zorgt voor een toegenomen omvang (sarcoplasmic hypertrophy)
<br />
<br />
Medium repetitions; zoals de naam al zegt zit dit tussen high en low in. Het is dus een mix van kracht en uithoudingsvermogen. Je zou kunnen denken dat je altijd op deze rep range moet trainen, maar als je dat doet, dan mis je de specifieke voordelen van high en low. Afwisselen dus.
<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<i>Tot zover de richtlijnen van Adam Campbell. </i></div>
Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-30191364843717318182014-01-07T11:24:00.003-08:002022-09-09T06:00:33.535-07:00Herschikkelijkheid<div><i>Dit artikel is gewijzigd op 09-09-2022 </i></div><div><i><br /></i></div>Gisteren kwam ik het begrip "antifragile" (antifragiel) van Nicholas Taleb tegen. Antifragiel is het tegenovergestelde van fragiel. Iets wat fragiel is, gaat bij de minste verstoring al kapot, Iets wat antifragiel is, wordt juist sterker door verstoringen. Denk maar aan de frase "what doesn't kill you makes you stronger". Antifragiel gaat verder dan robuust of flexibel, want iets wat robuust en/of flexibel is wordt niet per se sterker door een verstoring.
<br />
<br />
Ik heb het boek "Antifragiel" van Taleb nog niet gelezen - dus dit is absoluut geen definitief oordeel - maar toch vraag ik me af of antifragiel wel zo'n gelukkig gekozen term is. Het suggereert zo'n scherpe tweedeling: iets is fragiel of antifragiel. Bovendien vraag ik me af of iets sterker kan worden door verstoring op zich. Is het niet eerder zo dat iets sterker kan worden <i>als antwoord op</i> een verstoring? (Het is misschien beter om de neutrale term <i>prikkel </i>te gebruiken in plaats van verstoring.)<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
Neem bijvoorbeeld krachttraing. Men is geneigd te denken dat je sterker wordt van het trainen zelf, maar dat is niet zo. Je wordt niet sterker van de trainingsprikkel op zich. Het gaat erom hoe je lichaam op die prikkel reageert en dat wordt weer bepaald door je voeding en hormoonhuishouding (vrouwen ontwikkelen daardoor minder spiermassa dan mannen). Daarbij is het ook belangrijk dat je je lichaam de tijd en de rust geeft om zich te versterken. Je moet je training dus goed doseren.<br />
<br />
In plaats van 'antifragiel' kun je misschien beter spreken over 'herschikkelijkheid'. Zover ik weet bestaat dat woord nog niet, maar ik zou het willen definiëren als het vermogen van een systeem om zich te herschikken na blootstelling aan een prikkel.<br />
<br />
Zoals ik het zie zijn er vijf voorwaarden voor herschikkelijkheid:<br />
<br />
<ol>
<li><b>Tijd.</b> Herschikken neemt een bepaald tijdsbestek in beslag. </li>
<li><b>Energie</b>. Herschikken is een proces en het vraagt dus energie om het proces in gang te zetten en aan de gang te houden. </li><li><b>Bouwmateriaal. </b>In het voorbeeld van krachttraining zijn dat de extra eiwitten die nodig zijn voor spieropbouw. </li>
<li><b>Tools.</b> De eiwitten ten behoeve van spieropbouw ontstaan niet zomaar, die worden in het lichaam middels ribosomen samengesteld. Je zou dus kunnen zeggen dat een ribosoom een tool is waarmee aan de hand van informatie uit het erfelijk materiaal eiwitten gemaakt worden. </li><li><b>Organisatie.</b> Herschikken is een regelproces met feedbackloops etc.</li>
</ol>
<ul>
</ul>
Een systeem is herschikkelijk als het wat betreft bovengenoemde voorwaarden over ruime reserves beschikt. Zoals Taleb terecht stelt, is <i>redundantie</i> essentieel.<br />
<br />
Het vreemde feit doet zich voor dat herschikkelijke systemen een bepaalde hoeveelheid prikkels nodig hebben om te gedijen. Om terug te komen op de spieren: het is bekend dat spieren verzwakken als zij niet belast worden. Toch moet goed in gedachten gehouden worden dat herschikking alleen mogelijk is als het systeem over voldoende tijd, energie, bouwstoffen, tools en organisatievermogen beschikt. Teveel prikkels leiden onvermijdelijk tot achteruitgang en afbraak.<br />
<br />
Herschikkelijkheid is niet hetzelfde als veerkracht. Veerkracht is iets passiefs. Herschikkelijkheid is daarentegen een actief proces. Een rietstengel die buigt in de storm en zich weer opricht als de wind is gaan liggen heeft veerkracht. Een natuurgebied dat zich herstelt na een bosbrand is herschikkelijk.<br />
<br />
Het is ook niet hetzelfde als aanpassingsvermogen. Een systeem met aanpassingsvermogen slaagt er goed in tegemoet te komen aan de eisen die de omgeving stelt. Een herschikkelijk systeem kan verder gaan dan aanpassen aan de omgeving; in veel gevallen verandert het zelf de omgeving op zijn beurt. De scheikundige James Lovelock heeft bijvoorbeeld aangetoond dat het leven zich niet alleen heeft aangepast aan de omstandigheden op aarde; het heeft op zijn beurt de zee, de atmosfeer en het land actief vormgegeven.
<br />
<br />
Een Engelse vertaling van herschikkelijkheid zou "rearrangeability" kunnen zijn (The ability to rearrange). <br />
<br />
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-13050627544452677482014-01-03T11:28:00.001-08:002014-02-28T14:52:35.218-08:00Inspanningsintensiteit inschatten bij het sportenBij cardiotraining is het belangrijk om te weten wat de intensiteit van je inspanning is. Omdat er een rechtstreeks verband is tussen hartslag en inspanningsintensiteit, gebruiken sporters vaak een hartslagmeter tijdens het trainen. Maar wat als je geen hartslagmeter hebt, kun je dan je inspanningsintensiteit op een andere manier te weten komen?<br />
<br />
<a name='more'></a>Het antwoord hierop is ja. Mensen kunnen namelijk heel goed inschatten hoe zwaar ze zich inspannen, gewoon door op hun gevoel af te gaan. Een goed hulpmiddel hierbij is de <i>Borg-schaal</i> (ontwikkeld door dr. Gunnar Borg). Hiermee geef je de inspanningsintensiteit een cijfer; 0 is rust en 10 is zo hard als je kan. Als je je met cardiotraining bezig bent, zal je inspanningsniveau ergens tussen deze twee uitersten in zitten.<br />
<br />
Hieronder zie je een tabel met daarin de Borg-schaal.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-zi10lqSNLEg/UscODorKZdI/AAAAAAAAANg/g7iuIYhza44/s1600/BorgSchaal.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-zi10lqSNLEg/UscODorKZdI/AAAAAAAAANg/g7iuIYhza44/s320/BorgSchaal.png" height="320" width="280" /></a></div>
<div style="line-height: 150%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
(De tabel wordt groter weergegeven als je erop klikt.)<br />
<br />
Het kan in het begin misschien een beetje lastig zijn om goed aan te voelen hoe intensief je bezig bent, dus daarom is er ook de <i>praat-test</i> (“talk test” in de Engelstalige literatuur).<br />
<br />
Bij de praat-test worden vier intensiteit-niveau's onderscheiden:<br />
<ol>
<li><span style="line-height: 150%;">Laag</span></li>
<li><span style="line-height: 150%;">Gematigd</span></li>
<li><span style="line-height: 150%;">Hoog</span></li>
<li><span style="line-height: 150%;">Maximaal</span></li>
</ol>
<span style="line-height: 150%;">Deze test is dus wat grover dan de Borg-schaal, maar voor beginners is het wel gemakkelijker te gebruiken. De praat-test werkt als volgt: je gaat tijdens het sporten na in hoeverre je genoeg adem hebt om te praten. Afgaande op wat ik erover gelezen heb en mijn eigen ervaring, heb ik de praat-test aan de Borg-schaal gekoppeld. Ik ben daarbij op onderstaande tabel gekomen:</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<table border="1" bordercolor="#000000" cellpadding="8" cellspacing="0">
<tbody>
<tr style="background-color: silver;">
<td><b>Intensiteit</b></td>
<td><b>Praat-test
</b></td>
<td><b>Niveau (op Borg-schaal)
</b></td>
</tr>
<tr>
<td>Laag</td>
<td>Je bent in staat om op een normale manier te praten. Je hebt ook nog genoeg adem om te zingen.</td>
<td>1-2
</td>
</tr>
<tr><td>Gematigd</td>
<td>Je kan nog wel praten (zo'n 4 tot 6 woorden tussen twee ademteugen in), maar zingen gaat niet meer.</td>
<td>3-5
</td>
</tr>
<tr>
<td>Hoog</td>
<td>Je kan slechts een woord of twee zeggen achter zonder adem te halen.</td>
<td>6-8
</td>
</tr>
<tr>
<td>Maximaal</td>
<td>Je bent nauwelijks in staat ook maar iets te zeggen.
</td>
<td>9-10
</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<br />
In de Engelstalige literatuur wordt de Borg-schaal meestal “Borg RPE Scale genoemd (RPE staat voor “Rating of Perceived Exertion”). Oorspronkelijk liep de Borg-schaal van 6 t/m 20, maar tegenwoordig wordt meestal de vereenvoudigde versie van 0 t/m 10 gebruikt.Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-55252392280509389682014-01-01T14:27:00.001-08:002014-01-03T11:41:32.494-08:00Endocriene stelsel uitgelegdUitstekende uitleg van de werking van het endocriene stelsel van de mens:<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="270" src="//www.youtube.com/embed/YcPicFL5Jnw" width="480"></iframe><br />
<br />Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5636617554212790470.post-54235609464030280652013-07-08T06:10:00.001-07:002013-07-08T06:13:32.310-07:00Nudge TheoryIn 2010 richtte David Cameron de <i>Behavioural Insights Team </i>(BIT) op. De BIT (ook wel 'Nudge Unit' genoemd) bestaat uit een groep economen en psychologen en zij bedenken manieren waarop de Britse overheid gebruik kan maken van principes uit de <i>Nudge Theory</i>. Het team wordt geleid door David Halpern.<br />
<br />
De Nudge Theory is een concept uit een gelijknamig boek van Richard Thaler en Cass Sunstein (het woord 'nudge' betekent zoveel als 'duwtje'.) De Nudge Theory baseert zich op inzichten uit de gedragswetenschappen en de psychologie. Waar het om gaat is dat mensen vaak op emotionele en irrationele gronden beslissingen nemen. Hoewel de beslissingen irrationeel zijn, zijn de onderliggende mechanismen voorspelbaar. De Nudge Theory beschrijft manieren om die mechanismen te sturen. Kenmerkend is dat er eigenlijk helemaal geen dwang aan te pas komt. <br />
<br />
Een heel bekend 'nudge'-idee is de bekende afbeelding van een vlieg in een urinoir. Als man ben je instinctief geneigd om de straal daarop te richten en daardoor wordt er veel minder naast geplast. Dit scheelt enorm in schoonmaakkosten. Dit is overigens een Nederlandse uitvinding; het werd voor het eerst in Schiphol toegepast.<br />
<br />
De BIT heeft niet stilgezeten sinds de oprichting, ze zijn met een aantal veelbelovende ideeën gekomen.<br />
Zo verstuurt de Britse overheid zijn correspondentie altijd in een herkenbare bruine envelop. Veel mensen hebben geen zin om die enveloppen open te maken en laten ze daarom vaak ongeopend liggen. De BIT kwam met het idee witte enveloppen met een persoonlijke handgeschreven boodschap te versturen. Er kan bijvoorbeeld op zo'n envelop staan: "Steve, wil je alsjeblieft deze envelop openen?". Het bleek dat mensen daardoor veel meer geneigd zijn om de enveloppen te openen.<br />
Een ander voorbeeld is mensen die hun wegenbelasting niet betalen. Die krijgen altijd een brief waarin gedreigd wordt met een hoge boete. Desondanks betalen velen alsnog niet. Maar als ze een brief krijgen waarin staat dat ze hun Ford Focus kwijtraken als ze niet betalen, met daarbij een foto van hun auto (gemaakt door een verkeerscamera), dan betalen ze wel.<br />
Als laatste een wat komisch voorbeeld: de 'opruimsubsidie'. Er is een subsidieregeling voor isolatie van het dak, maar relatief weinig Britten maken daar gebruik van. Geld was niet eens het probleem, men heeft gewoon geen zin om de zolder op te ruimen. Bij wijze van experiment bood de overheid daarom een opruimsubsidie op voorwaarde dat men zelf de isolatie bekostigd. Ook al betalen de burgers per saldo veel meer zelf, ze zijn wel eerder geneigd van de regeling gebruik te maken. Dit bespaart de overheid ook nog eens geld. <br />
<br />
<br />
_____________________________________<br />
<br />
Bron:<br />
<br />
Horst, Arjen van der, 'De revolutie van een duwtje: hoe de Britse overheid met simpele maatregelen het gedrag van haar burgers verandert', <i>Trouw</i> 8 juli 2013.
Arjan Smeelehttp://www.blogger.com/profile/05648282537626804085noreply@blogger.com0