OODA Loop

De OODA Loop is een beslissingsmodel dat werd bedacht door de USAF kolonel John Boyd. Hij merkte dat de Russische MIG-15 gevechtsvliegtuigen weliswaar wendbaarder waren dan de Amerikaanse F-86's, maar dat de F-86 vliegtuigen desondanks toch vaker als winnaar uit de bus kwamen. Volgens Boyd kwam dit omdat het gezichtsveld van de piloten in de F-86's veel beter was dan die van de MIG's. Hierdoor realiseerde Boyd zich hoe belangrijk waarneming is voor effectief handelen. Naar aanleiding van zijn observaties bedacht hij de OODA Loop. Het is een acroniem van Observe, Orient, Decide, Act. 'OODA' spreek je uit als 'oeda', met 'oe' als in 'koe'.

Observe
Dit staat voor de informatie die via allerlei kanalen binnen komt. Het is zaak zoveel mogelijk info binnen te krijgen als praktisch gezien mogelijk is.

Orient
Dit is het interpreteren van de informatie; het vaststellen wat de informatie (voor jou) betekent. Hoe je de informatie interpreteert hangt onder meer af van aangeboren eigenschappen en eerdere ervaringen.

Decide
Na het interpreteren bepaal je welke opties je hebt. Hier kies je er één uit. Het is een 'best guess', je weet op voorhand nooit zeker of je een goede keuze maakt. Wel is het zo dat de kans op een goede keuze groter is als de Observe en Orient fasen goed zijn doorlopen.

Act
Dit is het uitvoeren van de beslissing. Hoe goed die uitvoering is hangt af van hoe geoefend je bent.

Hiermee is de cirkel rond, je begint weer bij Observe.

Volgens Boyd is degene die het snelst de OODA Loop doorloopt in het voordeel. Het begint bij een goede waarneming; de F-86 piloten hadden een beter overzicht en konden daardoor de situatie beter en sneller inschatten. Hierdoor konden zij de OODA Loop sneller doorlopen dan de MIG-piloten.

De OODA Loop heeft dus duidelijk een militaire oorsprong, en het is daarom ook erg interessant voor mensen die op andere manieren met krijgskunst bezig zijn, zoals bijvoorbeeld beoefenaren van martial arts en zelfverdedigings-instructeurs. Mijns inziens heeft het echter ook buiten een militaire en martial arts context veel waarde. Het is een eenvoudig maar krachtig model dat inzicht helpt te krijgen in effectief beslissen en handelen in een snel veranderende en onvoorspelbare wereld.

Het lijkt mij ook een goed model om te gebruiken bij het ontwerpen van producten. Degenen die de door jou ontworpen apparaten/gebruiksvoorwerpen gaan gebruiken, doorlopen constant OODA Loops. Je kunt je dus afvragen:

1) Observe: krijgt de eindgebruiker alle relevante informatie die nodig is als hij/zij het product gebruikt? Je kunt hierbij denken aan goede displays of andere manieren waarop de eindgebruiker kan zien in welke toestand het apparaat verkeert.

2) Orient: is het voor hem/haar makkelijk om die informatie te interpreteren? Een apparaat dat toeters en bellen af laat gaan, of een computer die met cryptische foutmeldingen komt, geven beslist informatie. Maar daarmee hoeft het voor de eindgebruiker nog niet duidelijk te zijn wat dat allemaal te betekenen heeft.

3) Decide: is het elk moment duidelijk welke opties hij/zij heeft? Niet alleen moeten de opties duidelijk zijn, ook is het belangrijk dat het voor de eindgebruiker duidelijk is waarin die opties resulteren.

4) Act: is het product makkelijk te hanteren/bedienen? Te kleine knopjes, touchscreens die slecht reageren, stroeve hendels, ingewikkelde stappen die doorlopen moeten worden, maken het allemaal niet makkelijk. Streef ernaar dat handelingen een minimum aan tijd en moeite kosten, vooral handelingen die vaak terugkomen.