Danspassen onthouden met FootScript

Je kunt danspassen in woorden beschrijven, bijvoorbeeld: "doe op tel 1 met links een stap naar voren, maak op 2 met rechts een pas op de plaats, en doe op tel 3 met links een stap naar achteren, etc." Deze verbale instructies zijn echter heel lastig te volgen. En dan zijn dit nog vrij eenvoudige instructies, kun je nagaan hoe moeilijk het wordt als het om complexer voetenwerk gaat. Het is daarom veel handiger om een visueel notatiesysteem te hebben waarmee je danspassen weergeeft. Een veelgebruikte manier hiervoor is het tekenen van voetafdrukken zoals je hieronder ziet:

Deze relatief natuurgetrouwe voetafdrukken zijn echter vrij bewerkelijk om te tekenen, zeker als je ondertussen aan het uitvogelen bent hoe de danspassen in een dansmove ook al weer gaan.

Ik vroeg me af of ik de voetafdrukken niet verder kon vereenvoudigen. Ik bedacht me dat de vereenvoudigde symbolen in ieder geval aan de volgende twee eisen moeten voldoen:

1. Duidelijk onderscheid tussen linker- en rechtervoet.
2. Duidelijk onderscheid tussen de voor- en achterkant van de voet.

Hieronder zie je hoe ik de voetafdrukken vereenvoudigd heb:

De vereenvoudigde voetafdrukken zijn gemakkelijk te tekenen, ook als je ze haastig neerkrabbelt blijven ze duidelijk herkenbaar. En daarbij voldoen ze aan beide eisen. Ik heb deze schrijfwijze 'FootScript' genoemd.

Taps en kicks noteren

Bij het maken van een stap verplaats je je gewicht van je ene voet naar je andere voet. Maar bij het dansen kun je naast stappen ook taps en kicks maken. Als je een tap of kick maakt, verplaats je je gewicht niet. De symbolen hiervoor zijn:

Gewoon lopen in FootScript

Hoe kun je FootScript gebruiken? Allereerst een eenvoudig voorbeeld: gewoon lopen. Hieronder zie je de weergave van drie stappen.
( Als je de weergave vergroot wilt zien, kun je er op klikken.)

Vanuit stilstand (0) zet je met links een stap naar voren (1), vervolgens zet je een stap met rechts (2) en weer met links (3).

Je kunt ook op de plaats stappen; je verplaatst dan wel je lichaamsgewicht van je ene naar je andere voet, maar je zet je voet niet ergens anders neer. Dit geef je aan middels stippen in de voetafdruksymbolen.

Dus op 1 stap je met links op de plaats, op 2 met rechts en op 3 weer met links.

Danspassen in FootScript

Hoe kun je het gebruiken om danspassen te noteren? Je maakt hierbij gebruik van de telling van de muziek; je noteert per tel wat je met welke voet doet. In dansen zoals salsa, bachata en zouk wordt gebruik gemaakt van blokken van 8 tellen. In de basisstap van de salsa maak je stappen op tel 1,2,3 en 5,6,7. Op tel 4 en 8 doe je niks, dat zijn dus rustmomenten. Die geef je aan met onderstaand teken:

Als je bekend bent met het notenschrift, zul je hierin het symbool voor de kwartrust herkennen.

De basisstap van de salsa ziet er in FootScript zo uit:

Zoals je ziet maak je op tel 2 en op tel 6 een pas op de plaats (zie stip in voetafdruk).

Hieronder zie je de basisstap van de bachata. Zoals je ziet maak je op tel 4 en 8 een tap.

Omwille van de overzichtelijkheid is het handig om de stappen groter weer te geven dan ze in werkelijkheid zijn. Dit moet je bij het lezen van FootScript echter wel in gedachten houden!

Wat kun je doen als een reeks danspassen meer dan 8 tellen beslaan? Dan kun je aan elk blok (van 8 tellen) een letter uit het alfabet toekennen. Als een dansmove bijvoorbeeld 3 blokken beslaat, heb je dus een blok A, B en C. In het 1e blok heb je dan A1 t/m A8, in het tweede B1 t/m B8 en in het derde blok C1 t/m C8.

Pivoteren

In veel dansen komen moves voor waarin je pivoteert. Pivoteren wil zeggen dat je een draaiing maakt op de bal van je voet(en). Als je bijvoorbeeld 90° op je linkervoet pivoteert, kun je dat zo noteren:

Verandering van richting in FootScript

Vaak verander je van richting tijdens het dansen. Dit kan het aflezen lastiger maken, Neem bijvoorbeeld onderstaande stappen (is een willekeurig voorbeeld):

Als je dit leest terwijl je de stappen ondertussen uitvoert, moet je de notatie op tel 3 en 4 in gedachten roteren.

Het is veel makkelijker lezen als het zo genoteerd is:

Met behulp van het kruis-met-pijl symbool geef je aan dat de richting verandert. Zoals je ziet is er op tel 3 bij het noteren een kwartslag gedraaid. De voetafdrukken op papier staan weer in dezelfde richting als je eigen voeten. Je hoeft het kruis/pijl symbool alleen erbij te zetten als je de notatie weer een kwartslag of meer draait. Vandaar dat je het symbool bij tel 2 en 4 niet ziet staan.

Mogelijkheden en beperkingen van FootScript

Tot slot is het goed in gedachten te houden dat je met FootScript niet alles van een dansmove kunt vastleggen. Het enige wat je eruit kunt aflezen is wat je per tel met je voeten doet. Het zegt verder niets over wat je met de rest van je lichaam doet en hoe je precies je voet neerzet, dus of je land op je hiel, op de hele voet of op de bal van je voet (zoals het in de salsa gebruikelijk is). Ook zegt het niets over de stijl van bewegen (krachtig of vloeiend).