Buiten De Gebaande Paden Dansen

"If the change of state from the present state takes place in a strongly preferred direction then you are in a pattern, on a road, along a track, etc."

- Edward de Bono's Textbook of Wisdom #26

Het is erg moeilijk om uit een stramien van geijkte moves te breken. Ik bemerk een drempel:

1. In mezelf (als lead)

2. In de follow

(De lead is degene die de dans leidt, de follow is degene die volgt. Traditioneel is de man de lead en de vrouw de follow, maar er lijkt de laatste jaren een trend te zijn dat deze rolverdeling steeds minder strikt aan geslacht gebonden is, vooral in de zouk is dat het geval).

Ad 1: Voor mijzelf is het een exploratie-exploitatie uitruil; uit zorg dat de follow de dans niet leuk vindt, kies ik voor moves die ik goed beheers, waarvan ik weet dat die wel goed zullen gaan (exploitatie van het bekende). Exploratie van onbekende moves voelt riskanter.

Ad 2: De drempel bij de follow kan verschillende oorzaken hebben, ik ben daar nog niet helemaal uit. Ik denk in ieder geval aan “anticiperend volgen”, de basis niet goed op orde hebben (slordig voetenwerk). Daarbij is het duidelijk dat lang niet elke follow even astute is.

Maar waarom zou je überhaupt uit het stramien van geijkte moves willen breken?

Omdat dansen in essentie een creatief proces is. Je zit in het leven van alle dag vaak al in zo’n keurslijf. Er is behoefte aan spel, exploratie, avontuur en de teugels laten vieren.

Als je je beperkt tot een select aantal moves, laat je grote delen van de choreoscape (= de verzameling van alle mogelijke moves in een dans) onbenut en onontdekt. Toegegeven, sommige moves in de choreoscape zijn biomechanisch ongunstiger, of zijn voor de hersenen coördinatief lastiger aan te sturen. Maar veel mogelijke moves zijn eigenlijk best goed te doen, zoals de inverted circulare in de zouk, of de Cross Body Lead (eigenlijk een salsamove) in de Bachata. Maar we zijn het gewoon niet gewend, daarom gaat het vaak niet lekker als je die moves toch gaat doen.

De spirit van een dans is niet gebonden aan een specifieke set van moves. Dus je kunt best moves uit bijvoorbeeld de salsa in de bachata incorporeren en vice versa, zonder daarbij de spirit van die dansen geweld aan te doen. Je repertoire is daarmee enorm verrijkt.

Onderstaande video geeft een indruk van hoe het eruit ziet als je moves uit de ene dans in de andere dans toepast:

Maar hoe pak je dat als lead aan? Hoe werk je naar het buiten de gebaande paden dansen toe?

Bedenk: je leidt zowel jezelf als de follow uit de comfortzone. Noodzakelijke voorwaarden daarvoor:

1. Gronding

2. Centrering

3. Connectie

Ad 1: Dit begint bij het voetenwerk, dit moet bij beide partners onberispelijk zijn, anders raak je uit balans.

Ad 2: Hiervoor moeten mentale en emotionele rust gewaarborgd worden.

Ad 3: Op fysiek vlak is een goed frame noodzakelijk. Op sociaal-emotioneel vlak is wederzijds vertrouwen nodig.

Concreet kun je het als volgt aanpakken:

Dans een tijd in de basis – echt alleen in de basis, geen andere moves. Varieer in richting: ga in de zouk en salsa bijvoorbeeld niet alleen naar voor en naar achteren, ga in de bachata niet alleen zijwaarts, maar stap alle kanten op. Uiteraard moet je eigen voetenwerk helemaal op orde zijn, maar als je merkt dat er bij de follow daar wat aan schort, dan kun je helpen door nonverbaal te accentueren met subtiele bewegingen; je kunt bijvoorbeeld de tap in de bachata wat meer accentueren, of je verplaatst iets nadrukkelijker je gewicht tijdens de passen. Maar houd dit subtiel, anders breng je de follow uit balans, of breng je haar/hem in de war.

In bijvoorbeeld de bachata kun je het als volgt doen:

1. Dans de basis in de gebruikelijke richting (zijwaarts).

2. Blijf de basispas doen, maar varieer in richtingen, wees hierin creatief.

3. Dans nu de basis op de plaats.

4. Als je voelt dat zowel jij als de follow er klaar voor zijn, doe dan het volgende:

(Voor info over hoe deze notatie te lezen, zie Danspassen onthouden met FootScript.)

Feitelijk is dat de basis zoals die in de salsa gedaan wordt (alleen tap je nu op t4 en 8).

Van daaruit is het makkelijk om typische salsamoves te doen, zoals bijvoorbeeld de Cross Body Lead.

Tot slot suggesties voor het verbeteren van je eigen voetenwerk: 
Het is een goed idee om veel thuis solo te oefenen. Zet muziek aan en experimenteer met alle mogelijke variaties van de basispas.

Een goede oefening is bijvoorbeeld de afwas doen en ondertussen de basis van een dans op de plaats te doen, hierdoor ontwikkel je het vermogen om je bovenlichaam en benen onafhankelijk van elkaar te bewegen. 

Een andere goede oefening is touwtjespringen. Het versterkt je gevoel voor ritme en timing. Dit komt hoofdzakelijk omdat je niet kunt smokkelen; als je iets niet goed doet dan gaat het gewoon meteen verkeerd. Het touw geeft je dus rechtstreekse feedback. Ik merk dat mijn voetenwerk in het dansen veel beter is geworden sinds ik dat veel doe. Dat is op zich niet zo verwonderlijk, ook boksers doen van oudsher aan touwtjesspringen om hun voetenwerk te verbeteren. 
Een waarschuwing: bouw het wel rustig op, want als je begint met touwtjespringen dan is dat met name voor je pezen een grote extra belasting, zeker omdat je als beginner geneigd bent veel te hoog te springen (gevorderden komen niet meer dan 3-5 cm van de grond). De pezen hebben relatief veel tijd nodig om zich aan te passen. 
Als je met het springtouw aan de slag wil gaan, dan kun je op de Youtubekanalen van Rush Athletics, Jump Rope Dudes en Jump 15  uitstekende tutorials vinden.